Narcolepsie – De mythe van slaapverslaving

Verslaafd aan slaap – kan dat? Narcolepsie is een neurologische stoornis en leidt tot extreme slaperigheid overdag, plotselinge slaapaanvallen of ongewenste spierontspanning. Ontdek hier wat er precies achter ‘slaapziekte’ zit en hoe het kan gebeuren dat we plotseling moe worden en ongecontroleerd in slaap vallen.

Inhoudsopgave

1. Wat is narcolepsie?
2. Typische symptomen van narcolepsie
   1. Ernstige slaperigheid overdag
   2. Plotseling in slaap vallen / slaapaanvallen
   3. Cataplectische aanvallen / Oncontroleerbare spierontspanning
   4. Verstoorde nachtrust
   5. Andere symptomen
3. Oorzaken en triggers van slaapziekte
4. Dit is wat de getroffenen kunnen doen
5. Verslaafd aan slaap?
6. Conclusie

We kennen allemaal het gevoel wanneer vermoeidheid ons overvalt en we sneller in slaap vallen dan we zouden willen. Iedereen die aan narcolepsie lijdt, is niet alleen soms, maar eigenlijk altijd moe. Ongeveer. 40.000 mensen in Duitsland lijden aan narcolepsie, ook wel ‘slaapziekte’ of ‘slaapverslaving’ genoemd, en moeten elke dag leven met ernstige vermoeidheid, slaapaanvallen en spierreflexen. Het feit dat slaapziekte niet alleen het dagelijks leven moeilijker maakt en de levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloedt, maar ook tot gevaarlijke ongelukken kan leiden, wordt vaak vergeten. Maar wat zit er precies achter de mythe van narcolepsie en hoe ontstaat de ongebruikelijke slaapverslaving?

1. Wat is narcolepsie?

Narcolepsie is een neurologische disfunctie van de hersengebieden die onze slaap en waakzaamheid beheersen. Het brengt ons slaap-waakgedrag op een dwaalspoor en manifesteert zich onder meer in extreme slaperigheid of oncontroleerbare slaapaanvallen gedurende de dag, waardoor de getroffenen plotseling moe worden en in slaap vallen, zelfs in ongebruikelijke situaties. Tegenwoordig duren dutjes meestal maar ca. 5 tot 30 minuten, maar ook kortdurend spierfalen, slaapverlamming en verstoorde nachtrust behoren tot de klassieke symptomen van narcolepsie.

Hoewel “slaapverslaving” niet levensbedreigend is, heeft het ernstige gevolgen voor het dagelijks leven en de levenskwaliteit van de getroffenen en kan het volgens de huidige stand van de wetenschap niet worden genezen. De symptomen kunnen al in de kindertijd beginnen en kunnen in de loop van de jaren veranderen. Dus terwijl de meesten van ons lijden aan een gebrek aan slaap, moeten degenen die aan narcolepsie lijden elke dag vechten tegen de drang om te slapen.

2. Typische symptomen van narcolepsie

Ernstige slaperigheid overdag

Het meest voorkomende symptoom van slaapziekte is overmatige en moeilijk onder controle te houden slaperigheid overdag, wat echter niet kan worden toegeschreven aan slaapgebrek of slechte slaap 's nachts. Hoewel mensen met narcolepsie 's ochtends uitgerust wakker worden, worden ze meestal al na een paar uur weer moe en kunnen ze kort na het ontwaken weer in slaap vallen.

Plotseling in slaap vallen / slaapaanvallen

Door de extreme fasen van vermoeidheid kunnen de getroffenen de druk van de slaap niet langer weerstaan ​​en vallen ze herhaaldelijk of plotseling in slaap. Deze slaapaanvallen komen vooral voor in eentonige situaties zoals lezen, tv kijken of als passagier in de auto, maar kunnen ook optreden tijdens feitelijk actieve, complexere activiteiten zoals eten, schrijven of spreken. Dit brengt een groot risico op ongevallen met zich mee en vormt een gevaar voor de getroffenen of bijvoorbeeld andere weggebruikers. Iedereen die aan slaapziekte lijdt, moet daarom ook bij ogenschijnlijk onschuldige, alledaagse activiteiten beperkingen verwachten en gevaren in het dagelijks leven voorkomen.

Cataplectische aanvallen / Plotselinge spierontspanning

Kataplexie is de ongecontroleerde ontspanning van de lichaamsspieren die wordt veroorzaakt door het gevoel van sterke emoties zoals woede, angst, vreugde of lachen. Afhankelijk van de intensiteit verliezen de getroffenen de controle over een of meer spieren in een deel van het lichaam, zoals de gezichts- of beenspieren. Dit plotselinge spierfalen duurt meestal maar enkele seconden en is op zichzelf niet gevaarlijk, maar kan onder bepaalde omstandigheden tot valpartijen of kleine ongelukken leiden.

Verstoorde nachtrust

De verstoring van de slaap-waakregulatie in de hersenen heeft ook invloed op de slaap 's nachts en leidt over het algemeen tot een lichtere slaap en frequenter ontwaken. Mensen met narcolepsie vallen vaak snel in slaap, maar zijn gevoeliger voor waakprikkels en vinden het moeilijk om in slaap te blijven. Dit betekent dat de slaap 's nachts over het algemeen minder rustgevend wordt en dat de toch al ernstige vermoeidheid overdag toeneemt.

Andere symptomen

Andere symptomen van narcolepsie zijn onder meer slaapverlamming, slaapgerelateerde hallucinaties en geautomatiseerd gedrag.

3. Oorzaken en triggers van narcolepsie

Pas een paar jaar geleden konden onderzoekers een oorzaak vinden voor de ontwikkeling van de mysterieuze slaapziekte. Als neurologische disfunctie is de oorsprong in principe een organische, d.w.z. geen psychologische, aantasting van de hersenfunctie. De hypothalamus is een belangrijk controlecentrum in de hersenen en is vooral relevant voor de coördinatie en controle van ons zenuwstelsel. Hier wordt onder andere de boodschapperstof hypocretine (ook wel “orexine” genoemd), geproduceerd, die samen met andere bekende hormonen, bijvoorbeeld melatonine, een belangrijke rol speelt bij het in stand houden en reguleren van onze slaap-waakgedrag.

Volgens de huidige kennis zijn bij narcolepsiepatiënten juist de cellen die hypocretine produceren beschadigd of vernietigd. Zonder het hormoon kan er geen gereguleerde coördinatie van onze slaap- en waaktoestanden plaatsvinden en raken zowel het slaap-waakritme als de controle over de slaapfasen en de REM- of niet-REM-slaap in de war. Het feit dat hypocretine ook het belonings-, emotionele en voedingsgedrag beïnvloedt, zou een van de redenen kunnen zijn voor door emoties veroorzaakte kataplexie.

4. Dit is wat de getroffenen kunnen doen

Narcolepsie is over het algemeen niet te genezen, maar is ook niet levensbedreigend. Medicamenteuze behandeling is mogelijk, maar uiteindelijk moeten de getroffenen leren leven met de dagelijkse vermoeidheid en slaapaanvallen. Stress, emotioneel ontroerende momenten en een onregelmatig dagritme moeten worden vermeden. Het in acht nemen van enkele gedragsregels in het dagelijks leven is bijzonder effectief gebleken bij het voorkomen van spierontspanning en plotselinge slaapaanvallen. Deze omvatten bijvoorbeeld een gereguleerd dagritme met regelmatige rust of Slaappauzes gedurende de dag of het vermijden van stimulerende stoffen zoals cafeïne, alcohol of nicotine, enerzijds om niet snel in slaap te vallen, maar anderzijds om de slaap zelf te bevorderen. Ondanks de vele korte slaappauzes gedurende de dag is het voor mensen met narcolepsie essentieel om voldoende lang en rustig te slapen om op de lange termijn gezond en productief te kunnen zijn.

5. Slaapverslaafd?

Er kunnen verschillende redenen zijn voor een verhoogde behoefte aan slaap of aanhoudende vermoeidheid overdag. Terwijl slaapstoornissen, gebrek aan slaap en lichaamsbeweging of slechte voeding tamelijk onschuldig zijn, is de ‘slaapziekte’-narcolepsie een ernstige ziekte en maakt duidelijk welk belang de kwaliteit van onze slaap eigenlijk heeft voor onze gezondheid, ons dagelijks leven en ons hele leven. . Want soms is minder meer en minder, maar een goede nachtrust is meestal rustgevender dan we denken.

6. Conclusie

• Narcolepsie is een neurologische ziekte die wordt veroorzaakt door een verminderde productie van het hormoon hypocretine als gevolg van een disfunctie in de hersenen.

• Veel voorkomende symptomen van narcolepsie zijn extreme slaperigheid overdag, plotseling in slaap vallen en oncontroleerbare spierontspanning (kataplexie), evenals slaapstoornissen.

• De “slaapziekte” kan niet worden genezen, maar kan in het dagelijks leven worden behandeld met behulp van medicijnen en gedragsaanpassingen voor de getroffenen.

Gegroet en tot snel!