Hoe werkt de wibernatie ?

Tijdens het koude, donkere seizoen hebben veel mensen last van vermoeidheid, gebrek aan motivatie en slaapproblemen. Maar waarom houden mensen geen winterslaap? Hier leest u hoe de beroemde winterslaap eigenlijk werkt en wat u kunt doen om de koude dagen uitgerust en gemotiveerd door te komen.

Inhoudsopgave

1. Winter en onze slaap
2. Waarom houden dieren een winterslaap?
3. Hoe de winterslaap werkt
4. Kunnen mensen een winterslaap houden?
5. Beter slapen in de winter
6. Conclusie

1. Winter & onze slaap

Somber weer, koude wind en ijzige sneeuwval hebben niet alleen invloed op je humeur, maar zorgen er meestal vooral voor dat je moe wordt! Ons slaapgedrag hangt af van verschillende interne en externe factoren. Het is dus heel natuurlijk dat onze behoefte aan slaap varieert op verschillende tijdstippen van het jaar en we in de winter hebben in principe iets meer slaap nodig – omdat er een gebrek is aan daglicht, wat onze interne klok aanzienlijk beïnvloed. Ons lichaam produceert dan minder gelukshormonen en laat er meer vrij melatonine wat leidt tot de bekende vermoeidheid overdag en het ontstaan ​​van de bekende winterdepressie bevordert. Het gebrek aan daglicht, de koude temperaturen en weinig beweging verstoren ons slaap-waakritme en staan ​​een gezonde, verkwikkende slaap in de weg.

Net als wij mensen hebben dieren een interne klok die het slaap-waakritme reguleert. Voor veel wilde dieren is een winterslaap een effectieve manier om de uitdagingen van het koude seizoen te trotseren en de donkere winterdagen ongeschonden te overleven, ondanks de lage temperaturen en het voedseltekort. Natuurlijk zijn wij mensen hier niet afhankelijk van, maar wetenschappers gaan ervan uit dat ook mensen minstens een genetische aanleg hebben om te kunnen overwinteren. Maar wat gebeurt er precies tijdens de winterslaap?

2. Waarom houden dieren een winterslaap?

Als we slapen, verbruiken we minder energie dan wanneer we wakker zijn. Sommige dieren maken hier gebruik van om de stressvolle periodes van kou en honger te overwinnen totdat er weer voldoende voedsel beschikbaar is. Onder invloed van de steeds koudere temperaturen en de geringere beschikbaarheid van voedsel, dient de winterslaap vooral om te overleven. Door de winterslaap kunnen dieren flexibeler reageren op extreme externe omstandigheden en hun energiebehoefte verlagen. Hierdoor hebben ze minder voedsel nodig en kunnen ze de koude dagen doorkomen door eerder opgeslagen vetreserves te verbruiken.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat bij ‘winterslapers’ de chromosomen in de genen beter beschermd zijn en dat winterslaap dus eigenlijk een zeer effectief middel is om de soort te behouden. Het beschermt niet alleen tegen de dood door kou of honger, maar ook tegen roofdieren.

3. Hoe winterslaap werkt

Strikt genomen is winterslaap geen echte slaap, maar een slaapachtige toestand. Het lijkt op een staat van kalmte of stijfheid en kan verschillende oorzaken hebben, zoals steeds koudere temperaturen, veranderingen in het daglicht of een bepaalde hoeveelheid lichaamsvet. In de winter gaat het organisme van de aangetaste dieren over in een stadium dat door deskundigen ‘torpor’ wordt genoemd. De stofwisseling van het lichaam neemt met wel 90% af, de ademhaling en hartslag vertragen en de lichaamstemperatuur daalt tot enkele graden boven nul.Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat de hersengolven van dieren veranderen tijdens de winterslaap en dat de hersengolven die kenmerkend zijn voor de nachtrust, afwezig zijn. Het is ook bewezen dat tijdens de winterslaap de bekende slaapfasen en er kan noch non-REM-, noch REM-slaap worden gedetecteerd.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, wordt de winterslaap van een dier herhaaldelijk onderbroken door periodes van waakzaamheid. Het centrale zenuwstelsel bewaakt de lichaamsfuncties tijdens de schemering en wekt het dier bijvoorbeeld als de lichaamstemperatuur te veel daalt. Anders dan bij de ontwaken In tegenstelling tot de normale nachtrust duren de waaktijden langer en worden ze voornamelijk gebruikt voor het zoeken naar voedsel en voor de voortplanting. Of een dier meerdere maanden of slechts enkele uren in slaap verkeert, verschilt per soort.

4. Kunnen mensen een winterslaap houden?

Sommige deskundigen vermoeden dat wij mensen ook al lang geleden een winterslaap hebben gehouden en dat we genetisch gezien in staat zijn om in een soort torportoestand te raken. Tegenwoordig hoeven we daar natuurlijk niet meer op te vertrouwen, omdat we ons niet meer hoeven te beschermen tegen voedseltekorten of vrieskou om de koude periode te overleven. Toch moeten wij als mensen ook in de winter op de externe omstandigheden reageren en ons lichaam ondersteunen zodat het optimaal kan functioneren, ondanks de toegenomen vermoeidheid en de toegenomen behoefte aan slaap.

5. Slaap beter in de winter

Om gezond en efficiënt te blijven gedurende de dag, zodat een sterk immuunsysteem Om ons te beschermen tegen de vele ziekteverwekkers en ervoor te zorgen dat onze psyche niet lijdt, zijn voldoende ontspanning en een goede nachtrust van groot belang. Naast de juiste slaapuitrusting en een goede slaaphygiëne kan ook een individu zijn ochtendroutine Ondersteun uw slaap. Gedetailleerde informatie en tips voor slapen in de winter vindt u hier hier. De belangrijkste zaken op een rijtje:

➥ Neem voldoende daglicht en vermijd kunstmatige lichtbronnen
Licht stimuleert de interne klok en helpt bij het reguleren van de hormoonspiegels. Dit helpt u een evenwichtige stemming, een gezond slaap-waakritme en een goede nachtrust te behouden.

➥ Zorg voor voldoende beweging en blijf actief
Bewegen houdt de bloedsomloop op gang, verbetert de stofwisseling en heeft een positief effect op de gezondheid en de slaap.

6. Conclusie

• In de winter neemt de natuurlijke behoefte aan slaap toe, omdat een gebrek aan daglicht, koude temperaturen en weinig beweging het slaap-waakritme verstoren.

• Winterslaap is een effectieve methode om kou en voedseltekorten te overwinnen en de winter te overleven.

• Tegenwoordig hoeven we als mens geen winterslaap meer te houden, maar we moeten er wel voor zorgen dat we voldoende slapen, vooral in de winter, om gezond en productief te blijven.

Hartelijke groeten en tot ziens!