Waarom dromen we?
We brengen ongeveer een derde van ons leven slapend door en ook al kunnen we het ons niet altijd herinneren: we dromen elke nacht. In slaaponderzoek bestaan er verschillende theorieën over wat er precies gebeurt tijdens het dromen en waarom we nacht na nacht levendige beelden en scenario’s ervaren. Hier kun je ontdekken waarom we dromen en wat er in de hersenen gebeurt.
Inhoudsopgave
- Wat betekent ‘dromen’?
- Wanneer dromen we?
- Wat gebeurt er in de hersenen als we dromen?
- Waarom dromen we?
1. Wat betekent ‘dromen’?
Ons brein slaapt nooit. Als we wakker zijn, is ons bewustzijn continu actief en zelfs als we slapen, komen ons lichaam en onze hersenen niet volledig tot rust. Terwijl belangrijke reparatie- en herstelprocessen ons lichaam voorbereiden op de volgende dag, vinden belangrijke verwerkingsprocessen plaats in de hersenen.
Dromen wordt gedefinieerd als de subjectieve ervaring tijdens de slaap en begeleidt ons ongeveer een kwart van de tijd die we slapen. Ook al herinneren we ons dit vaak niet als we wakker worden, het is wetenschappelijk bewezen dat bijna alle mensen dromen. We ervaren dan situaties die bijvoorbeeld ingaan op gebeurtenissen van de afgelopen dag, omgaan met conflicten en problemen, of verbindingen en relaties doen herleven met mensen die we kennen. De plaats, het tijdstip of de handeling zijn echter vaak bizar en surrealistisch – dat weten we allemaal. Waar worden deze subjectieve ervaringen 's nachts voor gebruikt en wat gebeurt er in onze hersenen als we dromen?
2. Wanneer dromen we?
Veel regenererende processen vinden plaats in het lichaam tijdens de slaap. Elke nacht doorlopen we verschillende slaapcycli, die zijn onderverdeeld in verschillende slaapfasen. De fasen van in slaap vallen en lichte slaap worden gevolgd door een diepe slaap, die vervolgens overgaat in de zogenaamde REM-slaap.
> REM-slaap
REM staat voor “Rapid Eye Movement”, omdat we tijdens deze slaapperioden onze ogen snel onder onze gesloten oogleden bewegen heen en weer. Tegelijkertijd neemt de bloedtoevoer naar de hersenen toe, stijgt de bloeddruk en worden ook onze hartslag en ademhaling onregelmatiger. Wat gebeurt er nog meer als je slaapt?
Tijdens de diepe slaap draait de stofwisseling op volle snelheid, worden groeihormonen aangemaakt en worden cellen gerepareerd en vernieuwd. In de REM-fase pauzeren deze fysieke regeneratieprocessen en beginnen de hersenen informatie en indrukken van de dag te verwerken. Kortom: het geheugen wordt gevormd. Tegenwoordig weten we dat dromen voorkomen in alle fasen van de slaap, maar vooral intens worden ervaren tijdens de REM-slaap. Iedereen die 's ochtends uit deze slaapfase ontwaakt, heeft een grotere kans zich te herinneren wat hij heeft gedroomd.
Wist je dat? Vrouwen onthouden dromen vaker dan mannen.
3. Wat gebeurt er in de hersenen als we dromen?
Om te voorkomen dat we bewegen en onszelf verwonden tijdens levendige dromen, blokkeert de hersenstam de overdracht van commando's naar onze spieren. Deze toestand van onvermogen om te bewegen wordt ook wel slaapverlamming genoemd. Om nauwkeurige droombeelden te creëren, worden vervolgens de hele hersenen gebruikt.Wetenschappers hebben twee bijzondere hersenactiviteiten kunnen detecteren, vooral in de REM-fasen: Terwijl de gebieden die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van emoties (de zogenaamde limbisch systeem) zelfs actiever waren dan wanneer ze wakker waren, waren de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het plannen van het denken (bijv. B de prefrontale cortex) is minder actief dan wanneer hij wakker is.
Een goed voorbeeld van deze observaties is enerzijds het blijvende effect van het ontwaken uit een angst of nachtmerrie, omdat we de emoties die in de droom worden opgewekt vaak ervaren die veel verder gaan dan de daadwerkelijke droomervaring. Aan de andere kant worden de verminderde strategische hersenprestaties weerspiegeld in het vaak niet naleven van natuurwetten - bijvoorbeeld wanneer we gemakkelijk onder water ademen of vliegen.
4. Waarom dromen we?
Waarom creëren onze hersenen deze droomervaringen eigenlijk terwijl we slapen? Er zijn verschillende theorieën over de betekenis van dromen. Er wordt algemeen aangenomen dat onze hersenen nieuwe informatie verwerken door deze te vergelijken, te mengen en op te slaan met oude informatie. Ook wordt aangenomen dat we in dromen nadenken over bepaalde situaties en dat de mix van oude en nieuwe ervaringen dient om problemen op te lossen. Dus het oplossen van problemen die ons bezighouden en het ervaren van verschillende mogelijkheden kan ons helpen conflicten in de echte wereld op te lossen.
Sommige wetenschappers gaan er ook van uit dat we dromen om te leren omgaan met angst en gevaarlijke situaties. Dit heeft een volledig natuurlijke achtergrond - want iedereen die op gevaarlijke momenten het juiste gedrag leert en deze kennis in een droom kan consolideren, vermijdt gevaar.
5. Conclusie
Dromen vergezellen ons elke nacht, zelfs als we 's ochtends wakker worden zonder enige herinnering eraan. Het is nog niet mogelijk om volledig uit te leggen waarom de hersenen levendige verhalen of ongebruikelijke scenario's afspelen terwijl we slapen en waarom we 's nachts herhaaldelijk zowel goede als slechte momenten ervaren. Wat echter zeker is, is hoe belangrijk dromen zijn voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid en ook dat ze ons nacht na nacht vergezellen in onze slaap.
-
Dromen zijn subjectieve ervaringen tijdens de slaap. We dromen allemaal elke nacht, zelfs als we het ons niet herinneren.
-
Hoewel we in elke slaapfase dromen, zijn dromen bijzonder intens in de REM-slaapfasen.
-
Terwijl we dromen zijn de hele hersenen actief. Vergeleken met de waaktoestand zijn de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor emoties actiever tijdens de REM-slaap, terwijl de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor de planning minder actief zijn.
-
Waarom we dromen is niet volledig bewezen. Mogelijke redenen zijn onder meer het verwerken van informatie, het verbeteren van conflictbeheersing of het oplossen van psychische problemen.