Het belang van slaapfasen
Onze slaap bestaat uit verschillende slaapcycli waarin we nacht na nacht verschillende slaapfasen doorlopen. Ontdek hier welke slaapfasen er zijn en welk belang de afzonderlijke slaapfasen hebben voor een goede nachtrust.
Inhoudsopgave
- Hoe werkt onze slaap?
- De slaapfasen in één oogopslag
- Het belang van slaapcycli
- Conclusie
1. Hoe werkt onze slaap?
Onze slaap is essentieel voor onze energiebalans en tal van belangrijke herstel-, reparatie- en opbouwprocessen in onze hersenen, weefsels en cellen. Voldoende, rustgevende slaap is daarom een van de belangrijkste fundamenten voor een gezonde lichaamsfunctie en een efficiënt, gezond dagelijks leven. Deskundigen raden over het algemeen aan dat volwassenen 7 tot 8 uur per nacht slapen - en dat is geen toeval. Elke nacht bestaat onze slaap uit verschillende slaapcycli, die op hun beurt weer uit verschillende slaapfasen bestaan: de inslaapfase, de lichte slaapfase, twee diepe slaapfasen en de REM-slaap. Om je 's ochtends uitgerust te voelen, is het erg belangrijk om voldoende slaapcycli te doorlopen en het lichaam de tijd te geven om te regenereren. We geven u een overzicht van de verschillende slaapfasen en leggen uit welk belang de afzonderlijke fasen hebben voor een goede nachtrust.
2. De slaapfasen in één oogopslag
Slaapfase
De slaapfase verwijst naar de laatste minuten vóór de “echte” slaap. In deze fase schakelt het lichaam uit, ontspant en komt tot rust. Voor volwassenen duurt het inslapen ongeveer 5-20 minuten.
Lichte slaapfase
Tijdens deze slaapperiode ontspannen onze spieren, worden de hartslag en de ademhaling gelijkmatiger en daalt de lichaamstemperatuur. We brengen bijna de helft van onze slaaptijd door in deze nogal oppervlakkige slaap, waarin we nog steeds behoorlijk gevoelig zijn voor externe prikkels zoals geluid of licht. Gemiddeld bereiken we de lichte slaapfase ongeveer 15 minuten nadat we in slaap zijn gevallen.
Diepe slaapfase
De lichte slaapfase wordt vervolgens gevolgd door een diepe slaap. Het domineert het eerste derde deel van de nacht en zorgt ervoor dat ons lichaam nog verder afsluit, hartslag en ademhaling vertragen en de bloeddruk daalt. In deze fase, die ‘slow wave sleep’ wordt genoemd, neemt de frequentie van hersengolven af en wordt de zenuwactiviteit aanzienlijk verminderd. Nu worden de energievoorraden in onze hersenen opgeladen en komen er talloze hormonen en boodschapperstoffen vrij die essentiële stofwisselings- en regeneratieprocessen controleren. Diepe slaap is daarom de centrale herstelperiode voor ons lichaam, waarin eiwitten, cellen en weefsel worden gerepareerd, ontgift en opgebouwd, het immuunsysteem wordt getraind en de energiereserves worden vernieuwd. En onze hersenen zijn ook actief, omdat het declaratieve geheugen, dat verantwoordelijk is voor het leren van feiten en herinneringen, wordt gevormd in de diepe slaap.
REM-slaapfase
Na een diepe slaap glijden we af naar de droomslaapfasen, ook wel bekend als REM-fasen. REM staat voor “Rapid Eye Movement” omdat tijdens deze slaapperioden onze hersenen de ervaringen van de dag verwerken en evalueren en we onze ogen snel heen en weer bewegen onder onze gesloten oogleden. Om dit te laten werken, neemt de bloedtoevoer naar de hersenen toe, stijgt de bloeddruk en worden ook onze hartslag en ademhaling onregelmatiger. Tegelijkertijd bevinden we ons in wat bekend staat als slaapverlamming, waarbij de hersenstam de overdracht van commando's naar onze spieren blokkeert om ons te beschermen tegen ongecontroleerde bewegingen en verwondingen tijdens levendige dromen. Tijdens de REM-slaap vinden belangrijke verwerkings- en leerprocessen plaats in de hersenen en wordt het procedurele geheugen gevormd, dat de basis vormt voor onbewuste vaardigheden zoals geautomatiseerde bewegingssequenties en motorisch leren.
3. Het belang van slaapcycli
Tijdens de nacht doorlopen we verschillende slaapcycli. Eén cyclus duurt ca. 90 tot 110 minuten en bestaat uit de vaste volgorde van de vijf slaapfasen, waarbij de verhouding van de slaapfasen binnen een slaapcyclus in de loop van de nacht verandert. Aan het begin van onze slaap ervaren we langere perioden van diepe slaap, omdat deze dringend nodig zijn om de energiereserves die gedurende de dag worden verbruikt te herstellen. Aan het einde van de nacht brengen we meer tijd door in de REM-slaap, waarbij de beschikbare energie kan worden gebruikt voor belangrijke hersenfuncties. De eerste twee slaapcycli, de zogenaamde kernslaap, zijn vooral belangrijk voor het herstel van lichaam en hersenen en de belangrijkste herstelprocessen vinden plaats in onze cellen en het zenuwstelsel. Om ’s ochtends volledig uitgerust wakker te worden, is het belangrijk om zo’n 4 tot 7 slaapcycli te doorlopen en dus tussen de 7 en 8 uur te slapen.
Meer weten?
In onze nieuwe podcast slaap SMART! praten we met Dr. Markus Dworak over de slaapfasen en leer meer interessante en wetenschappelijke informatie van hem over hoe belangrijk onze slaapcycli en de verschillende slaapfasen zijn voor een goede nachtrust en een gezonde dag! Luister nu ➨
4. Conclusie
-
Slaap bestaat uit verschillende slaapcycli die gedurende de nacht variëren en zijn onderverdeeld in vijf slaapfasen
-
De vijf slaapfasen zijn: in slaap vallen, lichte slaapfase, diepe slaapfase, REM-slaapfase
-
Tijdens de diepe slaap worden de energiereserves aangevuld en vinden de belangrijkste regeneratie- en opbouwprocessen plaats
-
Een rustgevende slaap bestaat uit 4 - 7 slaapcycli en duurt daarom op zijn best tussen de 7 en 8 uur per nacht.