Somnambulisme - de mythe van slaapwandelen

Slaapwandelen is een parasomnische slaapstoornis en verwijst naar een bewusteloze waaktoestand tijdens de slaap. Ontdek hier wat er schuilgaat achter de mythe van slaapwandelen en hoe het komt dat we bewusteloos en zonder geheugen wakker worden en de nacht doorwandelen.

Inhoudsopgave

1. Wat betekent slaapwandelen?
2. Dit is wat er gebeurt als je slaapwandelt
3. Oorzaken en triggers van slaapwandelen
4. Is slaapwandelen schadelijk?
5. Vermijd slaapwandelen
6. Conclusie

1. Wat betekent slaapwandelen?

Slaapwandelen, in de wetenschap ook wel 'somnambulisme' genoemd, is een Slaap- of waakstoornis, wat een van de zogenaamde parasomnieën (slaaponderbrekingen) is. Deze mythe komt vaker voor bij kinderen, maar volgens artsen zou ook zo'n 7% van de volwassenen af ​​en toe slaapwandelen. De ongewone toestand waarin we opstaan ​​zonder echt wakker te worden, door het huis dwalen en geen herinnering hebben aan het nachtelijke uitstapje de volgende dag, duurt in de meeste gevallen slechts enkele seconden tot minuten en speelt zich meestal voornamelijk af in de slaapkamer. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom we 's nachts ronddwalen en, afhankelijk van de ernst ervan, kunnen er ook ernstige gevaren ontstaan.

2. Dit is wat er gebeurt als je slaapwandelt

Bij slaapwandelen worden bepaalde hersengebieden uit de slaap gehaald en geactiveerd, terwijl andere delen slapende blijven. De getroffenen bevinden zich daardoor in een toestand tussen waken en slapen en zijn als het ware ‘onvolledig wakker’. Uit diverse onderzoeken naar slaaponderzoek blijkt dat tijdens slaapwandelen de hersengebieden die onze bewegingen en motoriek controleren, even actief zijn als wanneer we wakker zijn. Andere belangrijke gebieden, zoals de gebieden die verantwoordelijk zijn voor het vormen van herinneringen en de interactie met de omgeving, wijken echter niet af van de activiteit die kenmerkend is voor de slaap.

Onze hersenen blijven slapen, waardoor we in een trance rondlopen en weinig tot geen belangrijke zenuw- en hersenfuncties hebben, zoals oriëntatie, pijnperceptie en ons algemene vermogen om te interacteren en te reageren. Dat wil zeggen dat slaapwandelaars opstaan, rondlopen of zelfs een maaltijd eten, maar niet reageren en zich niet herinneren dat ze de volgende dag wakker zijn geweest.

3. Oorzaken en triggers van slaapwandelen

De oorzaken van dit ongewone verschijnsel zijn nog niet volledig bekend. Slaapwandelen komt uitsluitend voor in de Diepe slaapfasen of in de overgang van diepe slaap naar wakker zijn. Het heeft dus, hoewel vaak aangenomen, niets met dromen te maken en kan zelfs niet in een droom voorkomen. Droomslaapfase (REM-slaap), omdat hierbij de zogenaamde slaapverlamming ons meestal beschermt tegen ongecontroleerde bewegingen.

Wetenschappers vermoeden dat de diepe slaap van slaapwandelaars over het algemeen gevoeliger is voor verstoringen en minder stabiel is. Tijdens de slaap reageren ze gevoeliger op externe prikkels (geluid, licht of aanraking) of interne prikkels (urinedrang, stress, pijn), die vervolgens een onvolledig ontwaken veroorzaken. Ook de rijpheid van het centrale zenuwstelsel zou een doorslaggevende rol kunnen spelen bij de stimulusrespons tijdens de slaap en beïnvloeden of iemand slaapwandelt of niet. Dit zou ook verklaren waarom kinderen er vaker last van hebben dan volwassenen. Op de jonge leeftijd van 4 tot 8 jaar is de hersenen nog in ontwikkeling en is het centrale zenuwstelsel nog niet volledig ontwikkeld.

Trouwens: Volgens onderzoekers hebben de kinderen van slaapwandelaars 60% kans om zelf ook slaapwandelaars te worden. De aanleg voor slaapwandelen kan namelijk ook genetisch bepaald zijn en te maken hebben met de erfelijke rijping van het centrale zenuwstelsel.

Andere mogelijke triggers voor slaapwandelen in één oogopslag:

4. Is slaapwandelen schadelijk?

Vaak kunnen de slachtoffers zich de volgende ochtend niet meer herinneren wat ze die nachtelijke uitstapjes hebben gemaakt. Ze komen er pas achter dat ze aan het slaapwandelen zijn als er iemand anders bij is. Slaapwandelen is in principe een relatief onschuldige slaapstoornis die zelden voorkomt, vooral niet bij volwassenen. Toch brengt de 'halfwakkere' toestand ook risico's met zich mee vanwege ongecontroleerde activiteit, bijvoorbeeld wanneer slaapwandelaars onbewust het huis verlaten of gevaarlijke voorwerpen hanteren, zoals scharen, messen, enz. De getroffenen zijn op deze momenten niet volledig bij bewustzijn en kunnen risico's niet inschatten of adequaat reageren op gevaren. Als u of een gezinslid af en toe last heeft van slaapwandelen, is het raadzaam om het slaapgedeelte te beveiligen en bijvoorbeeld 's nachts deuren en ramen te sluiten of potentieel gevaarlijke voorwerpen uit de slaapkamer te verwijderen.

5. Hoe kan ik slaapwandelen vermijden?

Ziekte, stress of gebrek aan ontspanning kunnen het zenuwstelsel overbelasten en de gevoeligheid voor prikkels tijdens de slaap verhogen. Een rustige en ongestoorde slaap is daarom een ​​goede voorwaarde om te voorkomen dat u schrikt, wakker wordt uit een diepe slaap en om te voorkomen dat u überhaupt gaat slaapwandelen. Tenzij er een ernstige ziekte achter de neiging tot slaapwandelen zit, kan het helpen om bewust tot rust te komen voordat u gaat slapen en zowel fysiek als mentaal te ontspannen. Zo bevordert u de algehele slaap en voorkomt u dat u 's nachts wakker wordt.

Hier je vindt onze ontspanningstips en in dit artikel U leert welke kalmerende en natuurlijke extracten u kunnen helpen ontspannen voor het slapengaan.

Pas op! Je hebt vast wel eens gehoord dat je slaapwandelaars niet wakker moet maken. En dat is niet voor niets! Het plotseling ontwaken uit een diepe slaap kan niet alleen heel verrassend zijn, maar kan ook verwarrend zijn voor de getroffen persoon en zelfs leiden tot paniek, agressief of onvoorspelbaar gedrag. Het is beter om slaapwandelaars voorzichtig terug naar bed te begeleiden. Daar worden ze doorgaans snel weer rustig en vallen ze weer in slaap.

6. Conclusie

• Slaapwandelen is de onbewuste gemengde toestand van waken en slapen, waarbij het lichaam actief is, maar de geest slaapt.

• Slaapwandelaars worden onvolledig wakker uit de diepe slaap en kunnen zich de wakkere fase meestal niet herinneren.

• Mogelijke oorzaken van slaapwandelen zijn een lage rijpheid van het zenuwstelsel en een lage gevoeligheid voor prikkels tijdens de diepe slaap, bijvoorbeeld door stress, psychische spanning of ziekte.

• Slaapwandelen is over het algemeen niet schadelijk, maar het kan wel tot gevaarlijke en risicovolle situaties leiden.

Hartelijke groeten en tot snel!