Verstoort de volle maan jouw slaap?
Slapeloosheid en slaapstoornissen tijdens volle manen zijn een wijdverbreid fenomeen. Maar wat zit er werkelijk achter de mythe van ‘maangevoeligheid’ en hebben de fasen van de maan daadwerkelijk invloed op onze slaap?
Inhoudsopgave
- Slaapeloos bij volle maan
- De fasen van de maan
- Dit is hoe de volle maan de slaap verstoort
- In slaap vallen & slaapritme
- Slaapduur
- Slaapkwaliteit
- De gevoeligheid van de maan – mythe of waarheid?
1. Slapeloos bij volle maan
Veel mensen klagen over slaapproblemen, vooral in de dagen rond de beroemde volle maan. Je vindt het moeilijker om in slaap te vallen, wordt 's nachts vaker wakker dan normaal, of je voelt je de volgende ochtend nauwelijks fris. Onder welke omstandigheden we echt goed slapen, hangt af van tal van factoren en onze individuele behoeften. En toch is voor veel mensen één ding zeker: de fasen van de maan hebben een directe invloed op de slaap!
Of de maancyclus werkelijk de menselijke slaap beïnvloedt, is wetenschappelijk controversieel. Sommige onderzoeken tonen duidelijk aan dat een volle maan de slaap kan beïnvloeden en de slaapkwaliteit kan verminderen, en de nieuwste bevindingen uit slaaponderzoek wijzen ook op een bestaand verband tussen slaapstoornissen en maanfasen. Maar hoe kan de maan eigenlijk de slaap beïnvloeden?
2. De fasen van de maan
Maand na maand doorloopt de maan, zoals we die aan de nachtelijke hemel zien, verschillende maanfasen. Een cyclus duurt 29,53 dagen en omvat de overgang van de beroemde volle maan naar de zogenaamde nieuwe maan en weer terug naar de volle maan. Naarmate de maanfasen toenemen, nemen de positie en de helderheid van het maanlicht langzaam toe, met een piek bij volle maan en dan weer afnemend. Sommige onderzoekers vermoeden dat de menselijke slaap om evolutionaire redenen gesynchroniseerd is met deze maanfasen - omdat onze voorouders op een helder verlichte nacht natuurlijk langer actief konden zijn dan in volledige duisternis.
3. Zo verstoort de volle maan de slaap
Laat in slaap vallen en veranderd slaap-waakritme
Moeilijk in slaap vallen is een van de meest voorkomende slaapstoornissen en vooral rond de volle maan hebben veel mensen er last van dat ze simpelweg niet in slaap kunnen komen. Als onderdeel van een wetenschappelijk onderzoek werd waargenomen dat de proefpersonen in de dagen vóór een nacht met volle maan er pas op een relatief laat uur in slaagden in slaap te vallen en dat de tijd die nodig was om in slaap te vallen met ongeveer 30 tot 80 uur werd verlengd. minuten. Een mogelijke reden hiervoor kunnen de bijzondere lichtomstandigheden zijn, omdat het hemellichaam tijdens een volle maan veel zonlicht reflecteert en helderder schijnt dan op andere nachten.
Onze interne klok, die het slaapgedrag aanzienlijk beïnvloedt, volgt het natuurlijke dag-nachtritme en is gebaseerd op daglicht. Naarmate de duisternis 's avonds toeneemt, begint ons lichaam meer slaaphormonen te produceren, zoals melatonine, en bereidt het ons langzaam voor op de slaap. Dit suggereert dat het bijzonder felle maanlicht de hormoonproductie remt, het melatoninegehalte in het bloed daalt en we alleen maar moe worden en later op de avond in slaap kunnen vallen. En uit verdere onderzoeken bleek zelfs dat het melatoninegehalte in de lichamen van de proefpersonen lager was als de volle maan naderde.
Kortere slaapduur
Naast het in slaap vallen zelf, moet de nachtelijke slaapduur ook worden beïnvloed door de fasen van de maan. In verschillende onderzoeken werd de slaap van de testgroep met gemiddeld 20 - 30 minuten per nacht verminderd, vooral in de laatste drie tot vijf nachten vóór volle maan. Ook een tekort aan melatonine en de verstoring van ons natuurlijke slaap-waakritme kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn, omdat dit uiteindelijk bepaalt hoe diep we slapen en wanneer we 's ochtends weer wakker worden.
Verminderde slaapkwaliteit
Bij volle maan klagen veel mensen niet alleen over problemen met inslapen of doorslapen, maar maken ze ook melding van een over het algemeen onrustige slaap, Nachtmerries en het klassieke 'gevoel als een wrak' de volgende dag. Door de hersenactiviteit tijdens de slaap te meten, konden onderzoekers zien dat de slaapstructuur lichtjes veranderde in de dagen vóór de volle maan en dat de zogenaamde delta-activiteit, die kenmerkend is voor diepe slaap, werd verminderd door gemiddeld 30%. De slapers brachten minder tijd door in diepe slaap en meer tijd in REM-slaap. Diepe slaap is vooral belangrijk voor de regeneratie en de energiebalans van ons lichaam en onze hersenen. Dat de kwaliteit van de slaap afneemt op nachten bij volle maan, dat we onrustiger slapen en minder uitgerust wakker worden, lijkt ook geen pure mythe.
4. De maangevoeligheid – mythe of waarheid?
De vraag of de maancycli een oorzaak zijn van de wijdverbreide slaapstoornissen en slapeloosheid rond de beruchte volle maannachten kan op basis van de huidige stand van het onderzoek niet duidelijk worden beantwoord, althans vanuit wetenschappelijk perspectief. En hoewel het een wijdverbreid fenomeen is en volgens onderzoeken bijna een derde van de mensen slecht slaapt rond de volle maan, worden de onderzoeksresultaten niet beschouwd als een duidelijk bewijs van de beroemde ‘maangevoeligheid’.
Overigens: Vrouwen staan erom bekend dat hun slaap snel verstoord wordt (meer hierover in dit artikel). Toch lijken mannen meer last te hebben van de mysterieuze effecten van de volle maan. Mannelijke studiedeelnemers hadden relatief meer tijd nodig om in slaap te vallen en hun slaapduur was ook meer korter dan die van de vrouwelijke proefpersonen.
Maar als we eerlijk zijn, is het uiteindelijk niet zo belangrijk of het maanlicht of (althans gedeeltelijk) onze psyche verantwoordelijk is voor een onrustige slaap tijdens nachten met volle maan. Of we goed slapen hangt helaas niet altijd af van factoren die we kunnen beïnvloeden. Met een goede slaaphygiëne kun je de juiste omstandigheden creëren voor een goede nacht en als de maan je toch wakker houdt, kunnen onze praktische slaaptips je misschien helpen een goede nachtrust te vinden.
5. Conclusie
-
Sommige onderzoeken tonen aan dat mensen rond de nacht van de volle maan later in slaap vallen, over het algemeen korter slapen en minder tijd in diepe slaap doorbrengen.
-
Helder maanlicht wordt beschouwd als een mogelijke oorzaak van slaapstoornissen, omdat het de melatonineproductie kan remmen en het slaapritme kan beïnvloeden.