Hoe werkt het wakker worden?

's Ochtends vroeg klaar zijn? Dat werkt niet altijd. Hier leggen we uit wat er in ons lichaam en onze hersenen gebeurt als we 's ochtends "wakker worden" en wat we kunnen doen om effectiever uit bed te komen!

Inhoudsopgave

1. Het ontwakingsproces
   
2. De geleidelijke activering van het lichaam
3. Hoe we het ontwaakproces kunnen verbeteren
4. Conclusie

We vallen 's avonds in slaap en worden 's ochtends uitgerust wakker – dat klinkt altijd makkelijker dan het is. Maar niet alleen slaap bepaalt onze fitheid overdag; ook de manier waarop we wakker worden is belangrijk. Soms voelen we ons 's ochtends fris en energiek, terwijl we op andere dagen liever nog even op de snoozeknop drukken en in bed blijven liggen. We leggen uit waarom.

1. Het ontwakingsproces

Onze slaap volgt het circadiane ritme, dat wordt aangestuurd door onze 'interne klok'. Een van de belangrijkste signalen is licht. De overgang van duisternis naar licht, die 's ochtends van nature plaatsvindt, geeft ons lichaam het signaal dat het tijd is om wakker te worden.

In de vroege ochtenduren neemt de aanmaak van ons "slaaphormoon" melatonine af, terwijl het stresshormoon cortisol in grotere hoeveelheden vrijkomt. Zo bereidt ons lichaam zich van nature voor op wakker worden. Omdat we tegenwoordig echter vaak in kunstlicht leven en vaak vóór onze natuurlijke wektijd door onze wekker worden gewekt, kan dit natuurlijke proces verstoord raken.

Of we 's ochtends goed wakker worden, hangt ook af van de slaapfase waaruit we ontwaken. Als we uit een diepe slaap of de REM-fase worden gehaald, kunnen we ons suf, moe en "uitgeput" voelen. Idealiter zouden we wakker moeten worden uit een lichtere slaapfase om ons verfrist te voelen.

2. De geleidelijke activering van het lichaam

Het ontwaakproces is meestal geen plotselinge verandering, maar verloopt in verschillende fasen. Tijdens het ontwaken bijvoorbeeld, activeert de hersenen geleidelijk verschillende hersengebieden. Sommige hersengebieden hebben een paar minuten nodig om volledig te functioneren. Daarom voelen de eerste momenten na het ontwaken vaak wat verward of wazig aan. Hoe een natuurlijk ontwaakproces werkt

Hartslag en ademhaling

Zelfs voordat we bewust wakker worden, begint ons sympathische zenuwstelsel te activeren, waardoor onze hartslag en ademhaling geleidelijk toenemen. Deze voorbereiding zorgt ervoor dat onze organen voldoende zuurstof krijgen zodra we bewegen of opstaan.

Bloedsomloop en bloeddruk

Tijdens de slaap dalen de bloeddruk en de bloeddoorstroming aanzienlijk. Bij het ontwaken moeten beide snel weer worden verhoogd om de geactiveerde organen goed te kunnen voeden. Dit wordt ondersteund door de zogenaamde orthostatische reflex, die de bloedvaten in de benen en het onderlichaam doet samentrekken, waardoor de bloeddruk stijgt en de bloedtoevoer naar het hoofd en het hart wordt bevorderd. Dit voorkomt duizeligheid bij het opstaan.

Spieractivatie

Onze spieren ontspannen 's nachts en raken geblokkeerd tijdens slaapverlamming in de REM-slaapfases. 's Ochtends moeten ze echter weer actief worden en functioneren. Gapen en strekken, wat velen van ons na het wakker worden onbewust doen, vervullen een belangrijke functie in dit proces. Ze helpen de bloedsomloop te verbeteren, spierspanning te verlichten en onze gewrichten weer klaar te maken voor beweging.

Hormonale veranderingen

Naast cortisol komen bij het ontwaken ook adrenaline en noradrenaline vrij, wat de alertheid en activiteit verder bevordert. Tegelijkertijd stijgt ook het serotoninegehalte, wat onze stemming stabiliseert en ons gevoel van welzijn verhoogt. Bovendien wordt de spijsvertering gestimuleerd om het lichaam voor te bereiden op voedselinname.

Cognitieve functies

De hersenen hebben na het ontwaken een paar minuten nodig om hun volledige potentieel te bereiken. Hersengebieden zoals de hippocampus (belangrijk voor het geheugen) en de thalamus (verantwoordelijk voor zintuiglijke waarneming) beginnen langzaam intensiever te werken. Daarom kunnen en moeten we geen complexe beslissingen nemen direct na het ontwaken.

3. Tips om beter wakker te worden

Natuurlijk is een goede nachtrust essentieel. Maar zelfs na een goede nachtrust kan de dag soms lastig beginnen. Goedemorgenrituelen kunnen je helpen om makkelijker wakker te worden en sneller fit te worden.

Tip #1: Regelmatige slaaptijden

Ons lichaam houdt van routine. Als je elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed gaat en wakker wordt, reguleer je op natuurlijke wijze je circadiaanse ritme en wordt je meestal gemakkelijker wakker.

Tip #2: Gebruik natuurlijk licht

Licht is een van de belangrijkste regulatoren van onze biologische klok. Wanneer het 's ochtends licht wordt, wordt de cortisolproductie gestimuleerd en de melatonineproductie verminderd. Het kan daarom nuttig zijn om wakker te worden met zonsopgang of daglicht, bijvoorbeeld met een daglichtlamp of een daglichtwekker. Na het opstaan ​​is het aan te raden om direct de gordijnen of jaloezieën te openen en jezelf bloot te stellen aan daglicht om sneller wakker te worden.

Tip #3: Zachte wekkers

Luide, schelle wekkers kunnen je wakker schudden en het ontwaakproces verstoren door stress te veroorzaken door het plotselinge ontwaken. Een betere optie is een wekker die het licht geleidelijk dimt of rustgevende geluiden gebruikt. Dit bootst de natuurlijke zonsopgang en -ondergang na, zodat je lichaam voldoende tijd heeft om zich aan te passen aan de waaktoestand.

Tip #4: Drink en eet voldoende

Ons lichaam verliest 's nachts vocht. Daarom is het aan te raden om direct na het wakker worden een glas water te drinken om je vochtbalans aan te vullen. Als je al wat wakkerder bent, kan een gezond en uitgebalanceerd ontbijt ervoor zorgen dat je lichaam en geest weer energiek zijn en klaar om de dag te beginnen.

Tip #5: Beweeg 's ochtends

Lichte fysieke activiteit, zoals stretchen of een korte ochtendwandeling, stimuleert de bloedsomloop en helpt u om aanhoudende vermoeidheid af te schudden.

4. Conclusie

• Het ontwaakproces wordt gereguleerd door de interne klok en hormonale veranderingen, vooral door de twee hormonen cortisol en melatonine

• Wakker worden is een proces. Hartslag, bloedsomloop en spieractivatie nemen geleidelijk toe.

• Rustige manieren van opstaan, lichte ochtendroutines en een ochtendroutine kunnen het proces verbeteren.

Hartelijke groeten!