De stimulerende cafeïne

Het stimulerende cafeïne is een bekend middel tegen vermoeidheid en concentratieproblemen. Ontdek hier welk effect cafeïne heeft op ons lichaam, hoe het een blijvende invloed heeft op de slaap en waarom de symptomen van vermoeidheid worden verminderd door het consumeren van cafeïne.

 Inhoudsopgave

1. De oppeppende cafeïne
2. Wat is cafeïne?
3. Hoe werkt cafeïne?
1. Effect & dosering
2. Effect op de psyche
3. Effect op het lichaam
4. Overzicht van de positieve eigenschappen van cafeïne
5. Bijwerkingen van cafeïne
6. Cafeïne en slaap
7. Conclusie / tips over cafeïneconsumptie

1. De oppepper-cafeïne

Het kopje koffie is een populair eerste hulpmiddel tegen traagheid in de ochtend of de vermoeidheidssymptomen van de klassieke middagdipje. Maar niet alleen in de vorm van koffie, maar ook in cola, thee, energiedrankjes en chocolade vertrouwen veel mensen op de “pick-me-up” cafeïne en het verkwikkende effect ervan in de strijd tegen vermoeidheid en acuut slechte prestaties. Maar wat is cafeïne precies en hoe ontstaat de bekende werking in ons lichaam?

2. Wat is cafeïne?

Cafeïne/cafeïne is een natuurlijk voorkomende chemische verbinding, een zogenaamde alkaloïde, die wordt aangetroffen in de bladeren, zaden en vruchten van talloze plantensoorten. Hier fungeert cafeïne als een natuurlijke verdediging tegen ongedierte, bijvoorbeeld in koffie- en cacaobonen, theebladeren of componenten van de guarana- of colaboom. Vanwege de stimulerende werking op het menselijk organisme en het zenuwstelsel wordt cafeïne ook wel een psychoactieve stof genoemd. Cafeïne is vooral populair in de vorm van koffie, cola, thee of energiedrankjes en is wereldwijd het meest geconsumeerde middel tegen acute vermoeidheid en concentratieproblemen. Naast talrijke positieve en verkwikkende effecten kan het actieve ingrediënt, vooral in de verkeerde dosering, ook een negatief effect hebben op lichaam en psyche en ook onze slaap rechtstreeks beïnvloeden.

3. Hoe werkt cafeïne?

Werkingsduur en dosering

Cafeïne wordt door ons lichaam opgenomen in de vorm van voedsel of drank via de spijsvertering en komt in de bloedbaan terecht, waar het na ongeveer 15 tot 30 minuten begint te werken. De verschillende effecten van cafeïne zijn vooral duidelijk in onze hersenen en het centrale zenuwstelsel; ze duren meestal enkele uren en nemen dan langzaam af. Hoe snel ons lichaam de cafeïne die we consumeren afbreekt, hangt af van verschillende factoren, zoals onze leeftijd, gewicht of algemene gezondheid. De gemiddelde halfwaardetijd ligt tussen drie en vijf uur na consumptie. Een merkbaar effect is zichtbaar vanaf een enkele dosis van ca. 100 – 200 mg en is mede afhankelijk van de vorm waarin de cafeïne wordt geconsumeerd.

Effect op de psyche

Cafeïne staat algemeen bekend om zijn stimulerende effect op het centrale zenuwstelsel. De stof lijkt op de lichaamseigen boodschapper adenosine en kan de adenosinereceptoren in de hersenen bezetten en blokkeren. Adenosine is een bestanddeel van de energiedrager ATP en komt vrij als we overmatig energie verbruiken. Het is dan verantwoordelijk voor het signaleren van vermoeidheid en beschermt zo de zenuwcellen tegen overbelasting. Cafeïne is echter in staat dit vermoeidheidssignaal te blokkeren, waardoor de symptomen van vermoeidheid kunnen worden verminderd en onze zenuwen op volle snelheid blijven werken. Tegelijkertijd bevordert cafeïne ook de aanmaak van het gelukshormoon dopamine en de stresshormonen adrenaline en noradrenaline. Dopamine vergemakkelijkt de overdracht van zenuwsignalen, terwijl adrenaline of Noradrenaline verhoogt de bloedcirculatie en bloeddruk en verbetert daarmee de concentratie en prestaties in de hersenen.

Op deze manier vermindert cafeïne gevoelens van vermoeidheid en ondersteunt het op zijn beurt de mentale alertheid en alertheid, terwijl het tegelijkertijd de zenuwfunctie bevordert en een positieve gemoedstoestand bevordert. Uit verschillende onderzoeken blijkt bovendien dat een matige cafeïneconsumptie ook een positief effect kan hebben op het langetermijngeheugen en de opslagcapaciteit van onze hersenen kan verbeteren.

Effect op het lichaam

Cafeïne werkt niet alleen in onze hersenen, maar heeft ook talloze effecten op het hele organisme. Het stimuleert bijvoorbeeld de spijsvertering en verhoogt de darmbeweging, versnelt de hartactiviteit, de stofwisseling en onze ademhaling. En ook onze bloeddruk en lichaamstemperatuur stijgen na consumptie van het populaire middel. Als gevolg hiervan beïnvloedt cafeïne ook onze algemene lichaamsfunctie en ons fysieke welzijn en kan het niet alleen onze sportprestaties verbeteren, maar ook hoofdpijn en migraine helpen verlichten.

4. Positieve eigenschappen van cafeïne in één oogopslag

• Vermindert symptomen van vermoeidheid en bevordert de alertheid

• Vergroot het concentratievermogen en de aandacht

• Heeft een positief effect op de opslagcapaciteit en het langetermijngeheugen van de hersenen

• Stimuleert het cardiovasculaire systeem en de spijsvertering

• Verhoogt de fysieke prestaties, b.v. B door de hartslag, het metabolisme en de ademhaling te versnellen
  

5. Bijwerkingen van cafeïne

Zoals vaak het geval is, geldt ook voor cafeïne het gezegde: “De dosis maakt het gif”! In een enkele dosis tot 200 mg (ongeveer twee koppen koffie) en een dagelijkse hoeveelheid van minder dan 400 mg (equivalent aan ongeveer vier koppen koffie) wordt cafeïne over het algemeen als onschadelijk beschouwd voor volwassenen. Vooral een overdosis kan echter enkele negatieve gevolgen hebben en uw gezondheid op korte en lange termijn schaden. De bijwerkingen van overmatig cafeïnegebruik zijn onder meer hoofdpijn, innerlijke rusteloosheid en prikkelbaarheid, spijsverteringsproblemen of problemen met de bloedsomloop. Te veel en vooral te laat consumeren van cafeïne verstoort ook onze slaap door de tijd die nodig is om 's avonds in slaap te vallen te verlengen en de duur en kwaliteit van de slaap te verminderen.

Let op: Het lichaam kan wennen aan een regelmatige inname van cafeïne. Daarom kunnen de merkbare effecten na verloop van tijd verzwakken of kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden, zoals hoofdpijn, misselijkheid, stemmingswisselingen of verhoogde vermoeidheid. Het is daarom het beste om te zorgen voor een matige cafeïneconsumptie en de aanbevolen dagelijkse dosis niet te overschrijden.

6. Cafeïne en slaap

Vanwege het stimulerende en verkwikkende effect kan cafeïne de tijd die nodig is om in slaap te vallen verlengen, de slaapkwaliteit verminderen en de algemene slaapduur verkorten. Het blokkeert de lichaamseigen vermoeidheidssignalen en leidt tot een verhoogde zenuwactiviteit, waardoor we vooral 's avonds niet voldoende kunnen ontspannen, ontspannen en rustig kunnen slapen. Bovendien kan de psychoactieve stof de productie van het slaaphormoon melatonine beïnvloeden en ons slaap-waakritme veranderen. Wetenschappelijke studies hebben ook aangetoond dat een verhoogde cafeïneconsumptie vóór het slapengaan de diepe slaapfasen vermindert die cruciaal zijn voor ons herstel, en het moeilijker maakt om de hele nacht door te slapen. Cafeïne kan onze slaap niet alleen minder rustgevend maken, maar kan ook een gebrek aan slaap bevorderen en als gevolg daarvan overdag tot meer vermoeidheid leiden. In dit artikel zul je ook ontdekken hoe onze voeding en individuele voedingsstoffen de slaap kunnen beïnvloeden.

Tip: Zorg ervoor dat de dagelijkse dosis niet te hoog is en vermijd in het beste geval voedingsmiddelen die cafeïne bevatten vier tot zes uur voordat u naar bed gaat, zodat het stimulerende effect verdwijnt en de cafeïne kan worden opgenomen. voldoende afgebroken vóór de nachtrust.

7. Conclusie / tips voor cafeïneconsumptie

• Geniet met mate! Voor een volwassene worden tot 200 mg cafeïne in één keer en tot 400 mg cafeïne per dag als veilig beschouwd. Vuistregel: maximaal 5,7 milligram cafeïne per kilogram lichaamsgewicht per dag

• Vermijd cafeïne vanaf de middag of 's middags in de laatste vier tot zes uur voordat u naar bed gaat, want hoewel cafeïne een effectieve wake-up call is bij acute vermoeidheid, is het geen vervanging voor gezonde slaapgewoonten

• De cafeïne uit koffie, thee of energiedrankjes werkt met verschillende snelheden in ons lichaam. Zo leidt een hoog suikergehalte in frisdranken tot een snellere opname van de stof in de hersenen, terwijl de werking van de cafeïne (teïne) in thee zich langzamer ontwikkelt maar ook langer aanhoudt

Gegroet en tot snel!