Babyslaapje: wat maakt het zo speciaal?
Baby's en peuters slapen veel, omdat slaap uiterst belangrijk is voor de ontwikkeling en gezondheid van jonge kinderen. Hier leest u wat babyslaap zo bijzonder maakt en hoe u pasgeborenen kunt helpen zo snel mogelijk een stabiel slaapritme te vinden.
Inhoudsopgave
- Babyslaap – de bijzondere kenmerken
- Hoe lang slapen baby's?
- De juiste slaapomgeving voor baby's
- 5 tips om in slaap te vallen voor een vredige slaap van je baby
- Niet aanbevolen.
- Conclusie
1. Babyslaap – de bijzondere kenmerken
Goed slapen is, vooral voor baby's, onvervangbaar, omdat tijdens de slaap het immuunsysteem wordt versterkt, de hersenen de indrukken van de dag verwerken en belangrijke hormonen voor de groei en de ontwikkeling van het kind vrijkomen.
Hoeveel een baby slaapt, verschilt sterk van kind tot kind. In principe verschilt de slaap van baby's in veel opzichten van de slaap van oudere kinderen en adolescenten. Niet alleen is de totale slaaptijd aanzienlijk langer (16-18 uur), ook de verdeling van de slaapfasen is anders. Een baby brengt ongeveer de helft van zijn slaap door in de zogenaamde REM-slaap (Rapid Eye Movement), d.w.z. bijna vier keer zoveel als in de adolescentie en volwassenheid. Dit komt door het feit dat de REM-slaap een fundamenteel onderdeel is van de ontwikkeling van de hersenen van het kind en dat de hersenen zich zeer dynamisch ontwikkelen, vooral in de eerste paar maanden van het leven.
Naast de langere totale slaaptijd is de slaap bij baby's ook aanzienlijk meer gefragmenteerd. Dit betekent dat baby’s in meerdere periodes slapen, verspreid over de dag en de nacht. De frequente perioden van waakzaamheid zijn volkomen normaal in de eerste paar maanden van het leven en hoeven voor de betrokken ouders geen reden tot bezorgdheid te zijn.
2. Hoe lang slapen baby's?
Terwijl pasgeborenen veel slapen in de eerste levensmaanden, veranderen de slaapbehoefte en de samenstelling van de slaapfasen naarmate de leeftijd en het volwassenheidsniveau toenemen. Hieronder laten wij u de bijzondere kenmerken van de afzonderlijke levensmaanden zien.
0 – 3 maanden
In de eerste drie levensmaanden bedraagt de totale slaaptijd van baby's 16 tot 18 uur per dag. De slaap is gefragmenteerd en de baby slaapt verspreid over de dag en de nacht, waarbij hij regelmatig wakker wordt. Gedurende deze tijd ontwikkelt het slaapritme van de baby zich net. Het hoge REM-gedeelte van de slaap geeft de dynamische ontwikkeling van de hersenen in deze vroege levensfase aan.
3 – 6 maanden
De baby's ontwikkelen een stabieler dag-nachtritme. Er is een toename van de nachtelijke slaap en een afname van de slaap overdag. De meeste kinderen op deze leeftijd vallen 's avonds rond dezelfde tijd in slaap en worden 's nachts en 's morgens rond dezelfde tijd wakker. Tot ongeveer de 6e. Maanden van het leven leiden tot een langere, ononderbroken slaapduur. Sommige baby's hebben 's avonds nog één of meerdere maaltijden nodig.
6 – 9 maanden
Het slaapritme wordt steeds stabieler en de slaapcycli worden langer. Sommige baby’s slapen op deze leeftijd zelfs ‘de hele nacht’ – zes tot acht uur lang. Dit betekent echter nog steeds dat ouders erop voorbereid moeten zijn dat hun kind 's nachts wakker wordt. Het aandeel REM-slaap is op deze leeftijd al aanzienlijk afgenomen en bedraagt nog steeds ca. een derde van de totale slaaptijd.
1 jaar
De totale slaaptijd na één levensjaar bedraagt nu ca. 14 uur. De individuele slaapfasen en waakfasen worden steeds langer en het grootste deel van de slaap vindt 's nachts plaats; aangevuld met 2-3 kleine dutjes per dag.
1 – 2 jaar
De behoefte aan slaap neemt verder af en na de 2e Leeftijd ca. 12 – 13 uur. Peuters slapen het grootste deel van de nacht. Het middagdutje wordt meer uitgesproken en er zijn meer slaapperioden per dag in plaats van twee. Tegen de leeftijd van 18 maanden slaapt bijna iedereen nog maar één keer per dag en tegen de leeftijd van 24 maanden kunnen sommigen zelfs helemaal geen dutje doen. Ook hier zijn er sterke verschillen van kind tot kind.
In elke leeftijdsfase moet bedacht worden dat iedere baby en peuter individueel is en dat zelfs binnen een gezin het slaapgedrag van kinderen zich anders kan ontwikkelen. Dit is geen reden om je zorgen te maken en na een tijdje stabiliseert alles meestal weer.
3. De juiste slaapomgeving voor baby's
De juiste slaapomgeving is belangrijk voor baby's om veilig en gezond te slapen. Er zijn een paar dingen waarmee u rekening moet houden bij het kiezen van de slaappositie en bedomgeving.
Rugligging – De aanbevolen slaaphouding
Het is raadzaam om de baby de eerste levensmaanden op zijn rug te laten slapen. De zijligging wordt niet aanbevolen, omdat de baby tijdens het slapen op zijn buik kan draaien. In buikligging wordt in de eerste 1 tot 3 levensmaanden doorgaans sterk afgeraden. In het slaaplaboratorium werd aangetoond dat baby's slechter reageren op verstoringen als ze op hun buik liggen dan als ze op hun rug liggen. Ook in deze levensfase is het risico op wiegendood het grootst. De baby mag pas op zijn buik slapen als hij sterk genoeg is om op eigen kracht op zijn rug te rollen en ook zijn hoofdje zelfstandig kan optillen en vasthouden.
De bedomgeving voor baby's
Een babybedje moet nogal spartaans worden ingericht. Er moet voor worden gezorgd dat het hoofd niet kan worden bedekt door een deken of kussen. Hier zijn een paar aanwijzingen.
- Gebruik slaapzakken in plaats van dekbedden
- Als er een deken wordt gebruikt, moet deze onder de matras aan het voeteneind van het bed worden gestopt en zo worden vastgemaakt dat het kind slechts tot aan de borst bedekt is
- Het matras in het babybedje mag niet te zacht zijn
- Baby's en kleine kinderen jonger dan 3 jaar hebben geen kussen nodig
- De bedomgeving moet veilig zijn en er mogen geen koorden of banden binnen het bereik van het kind zijn
Temperatuur en luchtkwaliteit
- De kamertemperatuur moet tijdens het slapen ongeveer 16 tot 18 graden Celsius zijn, zelfs voor baby's en kleine kinderen
- Een bodysuit/onderhemd en pyjama zijn meestal voldoende kleding. Als het te warm is, kun je zelfs een deel weglaten
- Petten en hoofddeksels moeten in bed worden vermeden.
- Het babybedje mag niet direct naast de verwarming of in de brandende zon worden geplaatst. Warmwaterkruiken, verwarmingskussens, “nesten”, bont en dikke dekbedden moeten ook vermeden worden in het babybedje
- De slaapkamer moet goed geventileerd zijn en het is belangrijk om ervoor te zorgen dat er niet gerookt wordt in de slaapkamer
4. 5 tips om in slaap te vallen voor een vredige slaap van je baby
#1 Een vaste dagelijkse routine
Net als bij ons volwassenen geldt ook voor baby's en kleine kinderen dat een vaste dagroutine en een dag/avondroutine een positief effect hebben op de slaap. Zorg er daarom voor dat u uw kind altijd op dezelfde tijd naar bed brengt, zodat hij of zij kan wennen aan regelmatig slapen op vaste tijden.
#2 Rust vroeg uit
Een uur voordat je naar bed gaat, mag je niet te veel spelen en rondrennen. Harde geluiden en veel activiteit kunnen de voorbereiding van de baby op de slaap verstoren. Een korte rit in de kinderwagen of auto kan de slaap bevorderen.
#3 Introduceer rituelen
Gewoontes zijn erg belangrijk, vooral voor baby's en peuters. Zo leren ze wat ze ‘s avonds kunnen verwachten en kunnen ze zich daarop voorbereiden. Welk slaapritueel het beste is voor de kleintjes, hangt af van het individuele kind. Er zijn echter enkele populaire rituelen die zeer effectief zijn gebleken:
- Baden: Een bad kan voor veel kinderen een zeer rustgevend effect hebben. Het warme water heeft bovendien een positieve invloed op de lichaamstemperatuur en kan de slaap bevorderen. Ook het voorzichtig afdrogen en aanbrengen van crème kan een ontspannend effect hebben op het kind en het voorbereiden op een goede slaap.
- Trek een pyjama aan: Een knusse pyjama kan het kind het signaal geven dat de slaap nadert en hem in de stemming brengen om in slaap te vallen.
- Verduister de kamer: Het verduisteren van de kamer is een zeer effectief ritueel om baby's en peuters voor te bereiden op slaap. Ook een donkere en rustige slaapomgeving bevordert de slaap.
- Lullaby: Herhalende en bekende melodieën kunnen een kalmerend effect hebben en het in slaap vallen bevorderen. Zelfs de melodie van een muziekdoos kan soms wonderen verrichten.
#4 Speel niet 's nachts
Als een baby 's nachts wakker wordt, mag de nachtelijke waakperiode niet als speeltijd worden gebruikt. Het risico bestaat dat de baby 's nachts aan de activiteit went. Zacht spreken en kalmerende gebaren laten het kind zien dat het eigenlijk bedtijd is.
Baby's kennen veel eentonige geluiden uit de baarmoeder. Rustgevende geluiden kunnen u helpen in slaap te vallen. Baby's vallen graag in slaap met het geluid van de zee, het gezoem van een vliegtuig of zogenaamde witte ruis.
Er zit zeker iets voor jou en je kleintjes tussen in onze SLAAPGELUIDEN.
5. Niet aan te raden.
Naast de vele klassieke slaaprituelen zijn er ook dingen die je al vroeg moet vermijden. Baby's worden vaak gedragen, rondgereden in kinderwagens of op de borst gelegd tot ze in slaap vallen en dan al in bed gelegd slapend geplaatst. Als je de baby er echter aan laat wennen, zal hij of zij al snel steeds weer om deze slaapmiddelen vragen. Later wennen kan wel, maar het kan voor ouders en kinderen erg stressvol zijn.
Het wordt ook aanbevolen om het inslapen niet uit te stellen. Wanneer baby’s oververmoeid of overprikkeld zijn, kunnen ze moeilijker in slaap vallen. Het is daarom raadzaam om bij baby's bijzondere aandacht te besteden aan tekenen van vermoeidheid. Een veel voorkomend teken van slaapgebrek is huilen. Baby's en peuters die vaak en langdurig huilen (zogenaamde 'huilbaby's') hebben vaak ook een slaapgebrek. Je slaapt overdag te weinig, waardoor je oververmoeid en overprikkeld bent en vervolgens moeilijk kunt rusten.
6. Conclusie
-
Voldoende slaap is essentieel voor de ontwikkeling en het welzijn van baby's.
-
Binnen de eerste 24 levensmaanden veranderen het slaappatroon en de slaapbehoeften van baby's. Dit is volkomen normaal en hoeft ouders geen zorgen te maken.
-
De juiste slaapomgeving bevordert het inslapen en doorslapen.
-
Routines en kalmerende rituelen kunnen je helpen in slaap te vallen.
Gegroet en tot snel!