Wat is slaapverlamming?

Slaapverlamming is een zeldzaam maar bekend fenomeen en beschrijft de toestand waarin we 's nachts verlamd wakker worden. Maar wat gebeurt er precies tijdens slaapverlamming en waardoor wordt onze geest wakker terwijl het lichaam nog slaapt?

Inhoudsopgave

1. Wat is slaapverlamming?
   
2. Hoe ontstaat slaapverlamming?
   
3. Oorzaken & triggers van slaapverlamming
   
4. Is slaapverlamming gevaarlijk?
5. Hulp en tips
6. Conclusie

1. Wat is slaapverlamming?

Slaapverlamming is een minder vaak voorkomende slaapstoornis, ook wel rigide slaap of slaapverlamming genoemd, die meestal direct na het inslapen of kort voor het ontwaken optreedt. Het beschrijft een verlamming-achtige aandoening geassocieerd met een gedeeltelijk verlies van spiercontrole. Lijders worden dan plotseling wakker uit de slaap, maar zijn, ondanks dat ze volledig bij bewustzijn zijn, even niet in staat om hun spieren onder controle te houden en te bewegen, te spreken of op een andere manier te reageren. Het ongemakkelijke onvermogen om te bewegen gaat ook vaak gepaard met visuele en auditieve hallucinaties en gevoelens van angst of kortademigheid. Slaapverlamming kan enkele seconden tot enkele minuten duren en is meestal een ongemakkelijk maar onschadelijk fenomeen. Volgens enquêtes heeft tot 30% van de mensen ervaren dat ze 's nachts wakker schrikken en klaarwakker maar stijf in bed liggen met nachtmerrieachtige hallucinaties.

2. Hoe ontstaat slaapverlamming?

Slaapverlamming verstoort de overgang tussen slapen en waken, wat met name waarschijnlijk zal gebeuren tegen het einde van een slaapcyclus. Onze hersenen zijn bijzonder actief tijdens de REM slaapfasen die dan plaatsvinden - we dromen en verwerken belangrijke informatie en ervaringen. Om ons te beschermen tegen ongecontroleerde bewegingen en verwondingen tijdens levendig dromen blokkeren onze hersenen de overdracht van spiercommando's gedurende deze tijd en brengen ze ons lichaam in een tijdelijke "stijfheid". Slaapverlamming zelf is eigenlijk een onschadelijk en natuurlijk beschermingsmechanisme van ons lichaam, dat gedurende een bepaalde tijd elke nacht voorkomt en meestal onopgemerkt blijft.

Maar als we slaapverlamming ervaren, worden we wakker in de overgang tussen de droomslaap en de waaktoestand, precies op het moment dat ons lichaam nog slaapt en de hersenen nog dromen. In deze gemengde staat van wakker zijn en REM-slaap nemen we bewust het ongewone onvermogen waar om te bewegen en ervaren we droomachtige hallucinaties. Dan kunnen we alleen nog maar wachten tot we volledig wakker zijn en weer kunnen bewegen.

3. Oorzaken en triggers van slaapverlamming

Wat kan ons precies leiden tot een onjuiste of worden losgerukt uit de natuurlijke slaapstructuur en wakker worden op een ongepast moment is nog niet bekend. Onderzoekers vermoeden echter dat sommige factoren het optreden van slaapverlamming kunnen bevorderen. Deze omvatten narcolepsie, stress, ook bekend als "slaapziekte", een verstoorde of onregelmatige slaap-waakcyclus, psychische aandoeningen zoals angststoornissen of depressie of zelfs slapen op je rug.

4. Is slaapverlamming gevaarlijk?

Maak je geen zorgen! Hoewel het buitengewoon ongemakkelijk en beangstigend aanvoelt, is een eenmalig optreden van slaapverlamming meestal onschadelijk. Spierverlamming komt van nature voor en verdwijnt snel wanneer we volledig wakker worden of weer in slaap vallen. En de vaak beschreven kortademigheid, drukgevoelens of hartkloppingen zouden u ook niet moeten verontrusten, omdat de ademhaling en hartslag nog steeds automatisch worden geregeld.

Als een dergelijke ervaring vaker voorkomt of als u een ernstige ziekte heeft, moet u de exacte oorzaak uitzoeken. Want ook een verstoorde slaapstructuur en veelvuldig ontwaken staan ​​een adequate regeneratie 's nachts in de weg en schaden onze gezondheid en de kwaliteit van onze slaap op de lange termijn.

5. Hulp & tips tegen slaapverlamming

Wakker worden met enge visioenen, hartkloppingen of kortademigheid en niet kunnen bewegen is voor de meeste mensen een snelle manier om bang of in paniek te raken. Tijdens slaapverlamming zijn we ook niet in staat om hulp te roepen of de aandacht op onszelf te vestigen, wat erg beangstigend en ongemakkelijk kan zijn. Dus hoe moeten we ons gedragen als we 's nachts verlamd wakker worden en wat kunnen we doen om te voorkomen dat we überhaupt in de vreselijke situatie van slaapverlamming terechtkomen?

Tijdens slaapverlamming: kalm blijven

Het belangrijkste tijdens het ervaren van slaapverlamming is om kalm te blijven en te begrijpen waarom je lichaam niet reageert zoals het op dit moment gewend is. Het beste wat u kunt doen, is proberen u te concentreren op een rustige ademhaling en onthouden dat u zich in een natuurlijke lichaamstoestand bevindt en binnen enkele ogenblikken weer vrij kunt bewegen.

Preventief: goede slaaphygiëne & regelmatig slaapritme

Om ervoor te zorgen dat uw slaap optimaal is en de afwisseling tussen de belangrijke slaapfasen niet wordt verstoord, moet u naast een gezonde slaaphygiëne natuurlijk vooral letten op een regelmatig slaap-waakritme en een voldoende slaap in het algemeen. Tips hierover vind je hier in het slaapmagazine. Probeer stress te verminderen en vermijd cafeïne en alcohol, vooral 's avonds. Wetenschappers hebben ook ontdekt dat het vermijden van op je rug liggen en slapen op je zij of buik, indien mogelijk, ook kan helpen.

6. Conclusie

• Slaapverlamming is een slaapstoornis waarbij patiënten wakker worden uit de slaap en een verlamming-achtige toestand ervaren met droomachtige hallucinaties.

• Bij slaapverlamming is de overgang tussen REM-slaap (droomslaap) en waken verstoord.

• Mogelijke oorzaken van slaapverlamming zijn een onregelmatig slaap-waakritme, stress, mentale stoornissen of slaapstoornissen zoals narcolepsie.

• Een goede slaaphygiëne en een regelmatig slaapritme helpen slaapverlamming te voorkomen en een gezonde slaap te bevorderen.

Gegroet en tot ziens!