Slaapapneu – pauzes in de ademhaling tijdens de slaap

Slaapapneu beschrijft het herhaaldelijk kortdurend stoppen van de ademhaling tijdens de slaap en verstoort niet alleen onze rust 's nachts, maar schaadt ook onze gezondheid en prestaties overdag . Waarom er nachtelijke ademhalingspauzes optreden en wat u kunt doen om ondanks de ademhalingsproblemen toch goed te kunnen slapen, leest u hier.

Inhoudsopgave:

1. Wat is slaapapneu?
2. Wat gebeurt er als je slaapapneu hebt?
3. Oorzaken: Hoe ontstaat slaapapneu?
4. Symptomen en gevolgen van slaapapneu
5. Behandeling en hulp bij slaapapneu
6. Conclusie

Slaapstoornissen als gevolg van onregelmatigheden en ademhalingsstoornissen zijn wijdverbreid en schaden niet alleen de duur maar ook de kwaliteit van onze slaap. Wereldwijd lijden ruim 100 miljoen mensen aan zogenaamde slaapapneu en de gevolgen van een verstoorde slaap.

1. Wat is slaapapneu?

Slaapapneusyndroom is een ernstige slaapgerelateerde ademhalingsstoornis en beschrijft het kortstondig stoppen van de ademhaling tijdens de slaap. Korte ademhalingspauzes, van enkele seconden tot enkele minuten, komen steeds weer voor, tot wel honderden keren per nacht, en onderbreken de slaap. De getroffenen worden keer op keer wakker, vaak volledig onopgemerkt, en lijden aan een niet bepaald rustgevende slaap. Vanwege de verstoorde ademhaling gaat slaapapneu meestal gepaard met uitgesproken snurken.

2. Wat gebeurt er als u slaapapneu heeft?

Als we gezond ademen, stroomt de lucht door onze neus, mond en keel en gaat gemakkelijk door de bovenste luchtwegen. Bij slaapapneu daarentegen zijn de luchtwegen zo vernauwd of geblokkeerd dat de weerstand te groot is en ademhalen lastig of zelfs onmogelijk wordt.

Het stoppen met ademen veroorzaakt een daling van de zuurstofconcentratie in het bloed en de organen en hersenen worden niet van voldoende zuurstof voorzien. Dit zet het lichaam onder druk en leidt tot wat bekend staat als opwinding, een reactie in het centrale zenuwstelsel waarop onze hersenen ons wakker maken om verstikking in onze slaap te voorkomen. Op deze manier wordt de natuurlijke slaapstructuur nacht na nacht herhaaldelijk onderbroken en biedt onze slaap niet langer de broodnodige rust.

Snurken vs. Slaapapneu

Snurken, dat in eerste instantie eigenlijk onschadelijk is, ontstaat wanneer de lucht die we inademen weerstand ondervindt door een vernauwing van de luchtwegen en we krachtiger moeten uit- en inademen. De lucht stroomt dan onder verhoogde druk door de keel en zorgt ervoor dat het zachte weefsel (zoals de tong, het zachte gehemelte of de huig) hoorbaar trilt. Als de luchtwegen zich echter nog verder sluiten, kan er geen lucht meer door de bovenste luchtwegen en ontstaat er slaapapneu, wat schadelijk is voor de gezondheid.

Eenvoudige tips tegen hinderlijke ademhalingsgeluiden en nachtelijk snurken vindt u in dit artikel.

3. Oorzaken: Hoe ontstaat slaapapneu?

Afhankelijk van de exacte oorzaak wordt onderscheid gemaakt tussen obstructieve slaapapneu (OSA) en centrale slaapapneu (CSA).Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende vorm van slaapapneu en treedt op wanneer de spieren in de bovenste luchtwegen tijdens de slaap ontspannen, waardoor de keel smaller wordt en geblokkeerd raakt. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de natuurlijke ontspanning van de spieren 's nachts, maar wordt ook bevorderd door bepaalde risicofactoren. Naast leeftijd en bepaalde fysieke kenmerken (smalle luchtwegen, kleine onderkaak of grote amandelen) omvatten deze ook eerdere ziekten, zwaarlijvigheid, roken of alcoholgebruik voor het naar bed gaan.

De oorzaak van centrale slaapapneu is daarentegen niet een goede blokkering van de luchtwegen en de daaruit voortvloeiende onderbroken luchtstroom, maar eerder een storing in de hersenen. Bij centrale slaapapneu sturen de hersenen tijdens de slaap geen controlesignalen naar de ademhalingsspieren, waardoor de ademhaling stopt en pauzeert. Deze vorm van slaapapneu komt echter minder vaak voor en treft slechts ongeveer één op de tien mensen met slaapapneu.

4. Symptomen en gevolgen van slaapapneu

Onbehandelde slaapapneu schaadt de kwaliteit van leven en verkort volgens onderzoeken ook de algemene levensverwachting. De ontoereikende zuurstoftoevoer en de verstoring van de natuurlijke slaaparchitectuur leiden bij de getroffenen tot ernstige vermoeidheid overdag, hoofdpijn en vergeetachtigheid, concentratieproblemen of stemmingswisselingen. Door de verstoorde diepe slaap kunnen de energievoorraden in het lichaam en de hersenen niet voldoende worden gevuld, met als gevolg een gebrek aan energie en slechte prestaties.

Het veelvuldig ontwaken uit de slaap zet het lichaam ook herhaaldelijk onder druk en legt een aanzienlijke druk op het cardiovasculaire systeem en het zenuwstelsel. Dit bevordert de ontwikkeling van hoge bloeddruk of diabetes, verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en beroertes en het risico op ongelukken is ongeveer drie keer hoger dan bij mensen met een gezonde slaap.

Symptomen van slaapapneu in één oogopslag

Fysieke gevolgen	Psychologische gevolgen
• Hoofdpijn • Gebrek aan motivatie en energie • Slaperigheid overdag • Verhoogd risico op beroertes en ziekten van het cardiovasculaire systeem • Hoger risico op ongevallen • Hoge bloeddruk • Diabetes	• Concentratieproblemen • Vergeetachtigheid • Nervositeit • Stemming stijgt naar depressie

5. Behandeling en hulp tegen slaapapneu

In het geval van obstructieve slaapapneu is het doel van de behandeling uiteraard het voorkomen van een vernauwing en eventuele verstopping van de bovenste luchtwegen, zodat lucht door de keel kan gaan en zelfs tijdens de slaap gemakkelijk in de longen kan stromen. Welke de beste methode is om ademhalingspauzes te voorkomen, hangt in principe af van de individuele oorzaak. In mildere gevallen kan het helpen om typische risicofactoren te minimaliseren. Met behulp van een geschikt kussen kunt u bijvoorbeeld alcohol en roken vermijden, overgewicht onder controle houden en een gezonde slaaphouding ondersteunen. In ernstigere gevallen is het gebruik van speciale slaapmaskers of bijtspalken, die de luchtwegen openen en u tijdens de slaap vrij laten ademen, effectief gebleken.

In tegenstelling tot snurken is slaapapneu een ernstige ziekte. Iedereen die last heeft van nachtelijke ademhalingspauzes moet zeker advies inwinnen bij een arts en professionele hulp zoeken om zijn eigen gezondheid en slaap op de lange termijn te verbeteren.

6. Conclusie

• Slaapapneu is een veel voorkomende ademhalingsgerelateerde slaapstoornis en verwijst naar het herhaaldelijk optreden van adempauzes tijdens de slaap.

• Slaapapneu verstoort de slaap, schaadt de dagelijkse prestaties en heeft tal van negatieve gevolgen voor de gezondheid, zoals een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk of diabetes.

Gegroet en tot snel!