Stress- en stresshormonen in één oogopslag

Gezin, werk en dagelijkse verantwoordelijkheden – meer dan twee derde van de Duitsers ervaart stress in het dagelijks leven en lijdt onder de negatieve gevolgen hiervan voor hun gezondheid, welzijn en slaap. Maar wanneer ervaren we nu eigenlijk stress? En wat gebeurt er precies in ons lichaam als we gestrest zijn?

Inhoudsopgave

1. Wat is stress?
1. Dit is wat er in het lichaam gebeurt als er stress optreedt
2. Stressfactoren
3. Gevolgen van chronische stress
2. De belangrijkste stresshormonen in één oogopslag
   1. Het stresshormoon cortisol
   2. Het stresshormoon noradrenaline
   3. Het stresshormoon adrenaline
3. Stress en slaap

1. Wat is stress?

Dit is wat er in het lichaam gebeurt als er stress optreedt

Stress is eigenlijk een geheel natuurlijke en in eerste instantie positieve reactie van ons lichaam op een negatieve prikkel, om met situaties van buitengewone stress om te kunnen gaan. Onze hersenen geven het lichaam vervolgens het signaal dat het zich moet voorbereiden op acute stress en maken daarom meer van de neurotransmitters cortisol, noradrenaline en adrenaline aan, ook wel bekend als stresshormonen. Ze zorgen ervoor dat er meer energiereserves beschikbaar zijn en dat ons hele organisme optimaal kan presteren. Onder andere stijgen de bloedsuikerspiegel en de bloeddruk, versnelt de ademhaling en worden onze zintuigen op scherp gezet, waardoor prestaties, alertheid en aandacht toenemen.

De effecten van stress in één oogopslag

• Versnelde ademhaling
• Toenemende pols en bloeddruk
• Verhoogde bloedsuikerproductie
• Verhoogd zuurstoftransport naar de spieren
• Verhoogde bloedcirculatie en spierspanning
• Verhoogde afgifte van boodschapperstoffen ter versterking van het immuunsysteem
• Vermindering van de spijsverterings- en seksuele functie

Stressfactoren

Stress kan ontstaan ​​in verschillende situaties en kan veroorzaakt worden door zowel fysieke als psychische prikkels. Wanneer en hoe sterk ons ​​lichaam reageert op een stressvolle situatie hangt ook af van onze persoonlijke stressbestendigheid en is per persoon verschillend. Bovendien ontstaat stress niet alleen in onaangename of negatieve situaties. Mogelijke triggers zijn onder meer zware lichamelijke of geestelijke stress, ongelukken en verwondingen, maar ook ziektes en infecties of een lage bloedsuikerspiegel.

Gevolgen en schade veroorzaakt door chronische stress

Stress ontstaat ook in alledaagse situaties, bijvoorbeeld tijdens het sporten, en helpt ons om in een acute ‘gevaarlijke situatie’ een zware belasting te weerstaan. Een voortdurend hoog stressniveau is daarentegen schadelijk voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Er komen dan voortdurend stresshormonen vrij en het lichaam blijft in een staat van alertheid. Dit legt een constante druk op het cardiovasculaire stelsel en heeft invloed op veel andere lichaamsprocessen. Volgens deskundigen leidt dit al snel tot Slaapstoornissen en depressie en andere gezondheidsproblemen. En dat terwijl slaap juist na een sterke stressreactie van cruciaal belang is voor het herstel van lichaam en geest van de belasting, voor het aanvullen van de energievoorraden en voor het normaliseren van de lichaamsfuncties.

Gevolgen van chronische stress in één oogopslag

• hoge bloeddruk
• Indigestie
• Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
• Migraine en spanningshoofdpijn
• Slaapstoornissen
• Verzwakt immuunsysteem
• Depressie

2.De belangrijkste stresshormonen

Wanneer we bedreigende prikkels detecteren, ook wel 'stressoren' genoemd, wordt het zenuwstelsel geprikkeld en komt er een soort kettingreactie op gang waarbij stresshormonen worden afgegeven.

#1 Het stresshormoon cortisol

Het bekendste en belangrijkste stresshormoon is cortisol, dat in de bijnierschors wordt geproduceerd. Het beïnvloedt onder andere de bloedsuikerspiegel, de vetstofwisseling en werkt ontstekingsremmend. In stresssituaties is de belangrijkste functie van het hormoon het activeren van de stofwisseling om energiereserves te mobiliseren en energie te leveren in de vorm van glucose. Cortisol werkt dus als een soort stimulerend middel dat ons op de korte termijn alert en efficiënt maakt en heeft daarnaast een zekere controlerende functie in de interactie van stresshormonen, omdat het de afgifte van noradrenaline en adrenaline reguleert.

Het effect van cortisol op stress

• Verhoogt de energievoorziening, de bloedsuikerspiegel, de bloeddruk en de ademhalingsfrequentie, evenals de alertheid en de lichaamstemperatuur
• Vermindert het pijngevoel, remt ontstekingsprocessen

Het cortisolniveau in het bloed volgt een natuurlijk, dagelijks ritme: het daalt 's nachts tot een minimum en stijgt weer in de vroege ochtenduren, om het ontwaakproces in gang te zetten en ons wakker te maken. Acute en vooral chronische stress verstoort dit natuurlijke proces en leidt tot een onnatuurlijk hoog cortisolniveau in het bloed. Dit heeft ook invloed op de synthese van de slaaphormoon melatonine, die zorgt voor een gereguleerde Slaapritme verstoord en slaapproblemen bevorderd.

#2 Noradrenaline

Noradrenaline activeert het deel van het zenuwstelsel dat de stressreactie reguleert en vormt een belangrijke basis voor de vorming van adrenaline. Het zorgt onder andere voor een verhoging van de bloeddruk en de hartslag en ondersteunt, in samenwerking met de andere stresshormonen, een verhoging van de bloedsuikerspiegel en de zuurstofvoorziening in het lichaam en de hersenen. Als gevolg van een stressreactie speelt noradrenaline een cruciale rol bij een snelle toename van aandacht, alertheid en motivatie, verhoogt het de prestatiebereidheid en beïnvloedt het onze motoriek positief.

Het effect van noradrenaline op stress

• Verhoging van de bloedsuikerspiegel, hartslag en bloeddruk, evenals een verhoogde zuurstoftoevoer, aandacht, alertheid en concentratie
• Verbetert de prestaties en beïnvloedt de motoriek

#3 Adrenaline

Adrenaline wordt gevormd uit de voorloperstof noradrenaline en heeft een activerende werking op talloze lichaamsfuncties. Adrenaline verhoogt bijvoorbeeld het ademhalingsvolume, de bloeddruk en de hartprestatie om snel meer zuurstof te leveren, vooral aan de spieren, en om de mentale en fysieke activiteit te verhogen. Het ondersteunt de energievoorziening door een verhoogde bloedsuikerspiegel en helpt om minder belangrijke lichaamsfuncties, zoals maag-darmactiviteit of libido, snel af te bouwen.

Het effect van adrenaline op stress

• Verwijding van de luchtwegen en bronchiën, verhoging van de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel
• Remming van de spijsvertering en seksuele functie

3. Stress en slaap

Stress en psychische spanning behoren tot de meest voorkomende oorzaken van Moeilijk in slaap vallen. Zolang ons lichaam onder stress staat en in staat van paraatheid is, draait het hele organisme op volle toeren om energie te leveren voor de buitengewone belasting.Dit heeft ook invloed op andere aspecten van de stofwisseling en de hormoonhuishouding en beïnvloedt daarmee ook ons ​​slaapgedrag.

Met name het hormoon cortisol, dat actief is bij chronische stress, speelt ook een belangrijke rol bij de regulering van ons slaap-waakritme en functioneert als een soort antagonist van de bekende slaaphormoon melatonine. Melatonine zorgt ervoor dat we 's avonds moe worden en bereidt het lichaam voor op de rustfase van de slaap. 's Nachts daalt het melatonineniveau en produceert ons lichaam meer cortisol, wat er vervolgens voor zorgt dat we weer actief worden en 's ochtends na het slapen wakker worden.

Een permanent verhoogd cortisolniveau, bijvoorbeeld door stress of vooral het opstaan ​​vlak voor het slapengaan, activeert ons lichaam juist op het moment dat het rust nodig heeft. Dit leidt vaak tot slaapproblemen en bevordert slaap- en concentratiestoornissen, wat op zijn beurt een negatieve invloed heeft op de slaap en de belangrijke functie ervan voor de gezondheid, het welzijn en de prestaties. Zo ontstaat er al snel een vicieuze cirkel, omdat het lichaam voortdurend onder stress staat en het zo broodnodige herstel uitblijft.

Om goed te slapen en gezond te blijven, moeten we stress beperken, vooral ’s avonds, en tegelijkertijd, vooral tijdens stressvolle fasen in het leven, ervoor zorgen dat we onze slaap niet verwaarlozen en ons lichaam voldoende tijd geven om te herstellen.

4. Conclusie

• Stress is de natuurlijke reactie op extreme lichamelijke of geestelijke belasting en activeert via het zenuwstelsel de stresshormonen cortisol, noradrenaline en adrenaline om het lichaam op korte termijn beter te laten presteren.

• Stress leidt tot een stijging van de bloedsuikerspiegel en de bloeddruk, de activering van het cardiovasculaire systeem; De ademhaling versnelt en alle zintuigen worden op scherp gezet, waardoor prestaties, alertheid en aandacht toenemen.

• Chronische stress belast het lichaam voortdurend, schaadt de gezondheid en het welzijn en kan leiden tot slaapstoornissen en depressies.

• De stresshormonen cortisol, noradrenaline en adrenaline werken samen en zorgen er vooral voor dat de energiereserves in het lichaam en de hersenen vrijkomen.