Chronobiologie: begrijp de interne klok

We hebben allemaal een interne klok die ons bioritme en slaap-waakritme regelt. Leer hier hoe de interne klok werkt en waarom deze zo belangrijk is voor onze gezondheid.

Inhoudsopgave

1. Wat is de interne klok?
2. Zeitgeber van de interne klok
3. Welke invloed heeft de interne klok?
4. Welke invloed heeft de interne klok op je slaap?
5. Veranderingen in de interne klok in de loop van het leven
6. Wat gebeurt er als de interne klok verstoord raakt?
7. Conclusie

1. Wat is de interne klok?

De interne klok verwijst naar het biologische systeem dat de timing van ons lichaam regelt en aanpast aan een specifiek ritme. Het bestaat uit een hoofdklok, die ons 24-uursritme en vele perifere klokken in de organen en weefsels synchroniseert.

De hoofdklok bevindt zich direct in onze hersenen, meer bepaald in de suprachiasmatische nucleus (SCN), een subregio van de hypothalamus. Deze bepaalt onze slaap-waakcyclus, stuurt perifere klokken aan en bepaalt het zogenaamde circadiane ritme, waaraan bijna alle lichaamsprocessen zich aanpassen. Dit ritme wordt vanaf de geboorte bepaald door zogenaamde klokgenen in onze cellen en zorgt ervoor dat lichaamsfuncties synchroon lopen met het dag-nachtritme.

Het circadiane ritme is echter niet exact afgestemd op een 24-uurs dag, maar duurt in werkelijkheid iets langer, namelijk ongeveer 24 uur en 11 minuten. Om het natuurlijke dag-nachtritme van 24 uur te benaderen, moet het interne kloksysteem continu worden gereguleerd. Dit wordt bereikt met behulp van de interne klokken en hun zogenaamde zeitgeber. De belangrijkste en sterkste zeitgeber is licht..

2. Zeitgeber van de interne klok

Licht

Licht is de belangrijkste en krachtigste signaalbron voor onze interne klok. Het wordt gedetecteerd door speciale cellen in onze oogzenuw, die een signaal sturen naar de suprachiasmatische kern in de hersenen. Van daaruit worden talloze fysiologische processen aangestuurd, zoals de afgifte van bepaalde neurotransmitters en hormonen, en talloze stofwisselingsprocessen.

Voedertijden

Stofwisseling en voeding zijn ook nauw verbonden met onze biologische klok. Het tijdstip van voedselinname en de samenstelling ervan kunnen een directe invloed hebben op onze biologische klok. Een goede timing van maaltijden kan daarom ook de effecten van een jetlag verminderen bij reizen door verschillende tijdzones.

Psychologische factoren (stress, zorgen)

Ook psychische stress, veel piekeren of aanhoudende zorgen kunnen het interne ritme beïnvloeden, bijvoorbeeld doordat u later in slaap valt.

Lichamelijke activiteit

Fysieke activiteit kan ook onze biologische klok beïnvloeden door de directe impact op onze stofwisseling en talloze fysiologische systemen. Sporten overdag kan de alertheid aanzienlijk bevorderen, terwijl intensievere fysieke activiteit in de middag de slaapdruk kan verhogen en het inslapen 's avonds makkelijker kan maken. Fysieke activiteit op het juiste moment kan daarom ook bijdragen aan een beter intern ritme en een betere slaap.

3. Welke invloed heeft de interne klok?

De interne klok bepaalt talloze lichaamsfuncties. Hij bestuurt de Lichaamstemperatuur, bloeddruk, de afgifte van hormonen en neurotransmitters, evenals de stofwisseling en het slaap-waakritme. Dit uit zich bijvoorbeeld in natuurlijke schommelingen overdag en 's nachts.

Hierdoor kan het lichaam voedsel op bepaalde momenten beter verwerken of gemakkelijker schommelingen in de bloedsuikerspiegel compenseren. Voordat pasgeborenen gewend raken aan de invloed van licht, is voedselinname het belangrijkste tijdsignaal en is dit nauw verbonden met slaap.

Bovendien is de activiteit van individuele organen ook gekoppeld aan het circadiane ritme. In de traditionele Chinese geneeskunde heeft elk orgaan specifieke werk- en rusttijden. Energie stroomt door het lichaam via 12 meridianen (banen), die elk verbonden zijn met een specifiek orgaan. Wanneer er een bijzonder grote hoeveelheid energie doorheen stroomt, is het orgaan bijzonder actief.

4. Welke invloed heeft de interne klok op je slaap?

De biologische klok reguleert de slaap-waakcyclus en is grotendeels gericht op licht en duisternis. Dit betekent dat deze invloed heeft op het moment waarop we 's avonds in slaap vallen en 's ochtends opstaan. Zolang het licht is, wordt de aanmaak van het 'slaaphormoon' melatonine in de hersenen en cellen geremd. Naarmate de blootstelling aan licht afneemt (d.w.z. naarmate de duisternis toeneemt), wordt de melatonineproductie gereactiveerd, waardoor het lichaam zich voorbereidt op slaap en vermoeidheid ontstaat. Melatonine Het zorgt er echter niet voor dat je moe wordt, maar bereidt je lichaam juist voor op slaap door de lichaamstemperatuur te reguleren en de stofwisseling in de cellen te activeren.

Dit proces kan van persoon tot persoon enigszins verschillen, afhankelijk van de lichtgevoeligheid. Daarom onderscheidt de chronobiologie drie Chronotypes: Het vroege, het late en het neutrale type.

🌅 Vroeg type (leeuwerik)

Vroege vogels zijn meestal vroeg wakker, hebben zelden last van ochtendvermoeidheid en kunnen snel aan de dag beginnen. Ze zijn 's ochtends al fysiek en mentaal fit. Door de vroege start van de dag treedt de vermoeidheid echter relatief vroeg in de avond op.

🌇 Laat type (uil)

Langslapers zijn 's avonds nog steeds productief en voelen zich pas later op de avond echt moe. Ze bereiken hun piekprestaties meestal laat in de avond en hebben 's ochtends meer tijd nodig om wakker te worden en op gang te komen. Omdat onze sociale structuren een vroege start van de dag bevorderen, moeten vooral avondmensen vaak belangrijke uren slaap missen omdat hun dagelijkse routine niet aansluit bij hun natuurlijke ritme.

⚪ Neutrale types (duif)

De meeste mensen zijn neutrale types, dat wil zeggen dat ze niet extreem vroeg, maar ook niet extreem laat wakker zijn.

5. Veranderingen in de interne klok in de loop van het leven

De basistijdoriëntatie en het chronotype van een persoon worden al vanaf de geboorte bepaald door de klokgenen. Op volwassen leeftijd is licht de sterkste en meest effectieve tijdwaarnemer. Dit vermogen moet zich echter eerst ontwikkelen in de eerste levensmaanden. Rond de zesde levensmaand Baby's Een polyfasisch slaappatroon – wat betekent dat ze in veel kortere slaapfases slapen, verspreid over de dag en nacht. Daarna rijpen de zogenaamde ganglioncellen in het oog en wennen de kinderen langzaam aan de lichtafhankelijke dag-nachtcyclus.

Tijdens de puberteit kan het chronotype tijdelijk licht verschuiven naar het late type. Dit is echter volkomen normaal en meestal keren we tegen de tijd dat we volwassen zijn terug naar ons oorspronkelijke type.

6. Wat gebeurt er als de interne klok verstoord raakt?

Verstoringen van het circadiane ritme komen in de huidige maatschappij steeds vaker voor.Door ploegendienstDoor bijvoorbeeld te reizen door verschillende tijdzones (jetlag) of sociale verplichtingen, leven we vaak tegen ons natuurlijke ritme in, bijvoorbeeld door 's avonds te laat op te blijven, 's ochtends te vroeg op te moeten staan ​​of te werken op tijden waarop onze interne klok eigenlijk is ingesteld op rust en slaap. Dit verstoort het hele biologische systeem, wat voornamelijk kan leiden tot slaapstoornissen. Er kunnen nog veel meer gezondheidsproblemen ontstaan, niet in de laatste plaats door een verstoorde slaap. Daarom is het belangrijk om je zo goed mogelijk aan te passen aan je eigen ritme en je voldoende voor te bereiden op veranderingen, zoals een tijdsverandering of verre reizen.

Hoe je zo snel mogelijk van een jetlag afkomt, kun je hier lezen dit artikel.

7. Conclusie

• Chronobiologie gaat over de temporele bioritmen van het lichaam

• De interne klok bestaat uit een hoofdklok in de hersenen en vele kleine klokken in de lichaamscellen en organen

• Er zijn drie chronotypes: vroege types, late types en neutrale types

• Ploegendienst, reisjetlag en sociale jetlag verstoren de interne klok en schaden de slaap en de gezondheid.